Zaginiony prezydent Białegostoku – spacer śladami Seweryna Nowakowskiego

Zaginiony prezydent Białegostoku – spacer śladami Seweryna Nowakowskiego.
Wydarzenie w ramach Dni Miasta Białegostoku.

Godz. 11.00
Czas trwania: ok. 2 godz.
Zbiórka: Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19
Udział bezpłatny, nie obowiązują zapisy.

Podczas spaceru udamy się śladami miejsc związanych z pobytem Seweryna Nowakowskiego w Białymstoku, a także inwestycji, które zostały zrealizowane, kiedy był gospodarzem miasta. Postaramy się też odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Seweryn Nowakowski znalazł się w pierwszej dziesiątce plebiscytu „Białostoczanie 100-lecia” – w gronie osób, które miały znaczący wpływ na rozwój i dzieje naszego miasta.

Seweryn Nowakowski (1894-1939) to ostatni prezydent przedwojennego Białegostoku. Mieszkańcom dał się poznać jako świetny organizator i gospodarz. W pamięci współczesnych i potomnych zapisał się jako człowiek energiczny, mający wizję rozwoju Białegostoku. To za jego kadencji i z jego inicjatywy powstały m.in. Planty, Dom Ludowy im. Marszałka Piłsudskiego (późniejszy Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki) czy Hala Targowa na Bojarach. Pozostał ze swoimi mieszkańcami do samego końca, płacąc za to cenę życia.

Początkowo, w 1931 roku, został powołany na stanowisko komisarza rządowego miasta. Dobrze wywiązywał się z powierzonych mu obowiązków. Znalazł uznanie w oczach białostoczan, wśród różnorodnych elit miasta oraz we władzach centralnych, a potwierdzeniem tego statusu było objęcie stanowiska prezydenta Białegostoku w 1934 r. Seweryn Nowakowski przywrócił miastu równowagę budżetową, rozpoczął budowanie kanalizacji, elektryfikował miasto i zakładał oświetlenie, porządkował chaotyczną zabudowę. W czasie jego kadencji rozpoczęto i zakończono wiele inwestycji, które zmieniały Białystok z ośrodka zaniedbanego i zdewastowanego przez rosyjskich zaborców w prawdziwe miasto, gdzie mieszkało się coraz przyjemniej i bezpieczniej. Ta konstruktywna praca została przerwana przez wybuch II wojny światowej. Rosjanie aresztowali prezydenta. Do dziś nie wiemy, jak i gdzie zginął.

Rok 2019 został ogłoszony przez Radę Miasta Białystok rokiem Seweryna Nowakowskiego, a także prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i Feliksa Filipowicza.

Spacer poprowadzą:

Elżbieta Iwaszko – historyk, starsza kustosz w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, od 40 lat zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturowego Białegostoku. Badaczka dziejów Seweryna Nowakowskiego. Autorka wielu wystaw oraz publikacji ukazujących nieznaną lub zapomnianą historię Białegostoku, m.in.: „Prezydent i jego miasto” (wystawa dotycząca życia i działalności S. Nowakowskiego), „Fotografie Józefa Sołowiejczyka” (wystawa przedstawiająca twórczość jednego z najznakomitszych fotografów białostockich, wraz z katalogiem); „90 lat Jagiellonii”, „Białostocczan losy okupacyjne”, „Katyń Golgota Wschodu”.

Agnieszka Kajdanowska – historyk, starsza specjalistka ds. dziedzictwa kulturowego w Białostockim Ośrodku Kultury, zajmuje się badaniem oraz upowszechnianiem historii oraz wielokulturowego dziedzictwa Białegostoku i regionu, m.in. (od 2010 roku) nagrywaniem, opracowywaniem oraz udostępnianiem wywiadów w ramach Mediateki CLZ – archiwum historii mówionej miasta i regionu. Pomysłodawczyni i kuratorka wystaw, m.in. „Białystok pod okupacją niemiecką 1941-44” i „Ach! Co to był za ślub. Tradycje ślubne różnych wyznań obecnych na Podlasiu w II RP”. Redaktorka i koordynatorka m.in. zbiorowego wydawnictwa „Fotografowie białostoccy. Przed i za obiektywem 1915-1939” i II wydania książki „Zamenhof w Warszawie” Romana Dobrzyńskiego.