XXXVII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2018” w Białymstoku

Już od 1982 roku w maju chóry z całego świata prezentują się w Polsce na największym festiwalu muzyki cerkiewnej. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka” ma – nadaną w 1995 roku przez Ministerstwo Kultury – kategorię zerową, co stawia go na równi z Konkursem Chopinowskim i Festiwalem Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”.
Festiwal jest pierwszą imprezą na świecie, prezentującą muzykę cerkiewną od początku chrześcijaństwa do czasów współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem muzyki tworzonej (od stuleci) przez polskich kompozytorów. Wydarzenie to wielokrotnie inspirowało twórców do komponowania nowych utworów, często później tu właśnie wykonywanych. Podczas Festiwalu odbywają się krajowe i światowe wykonania premierowe najlepszych kompozycji. Od 1985 r. w festiwalowym konkursie biorą udział chóry z zagranicy. Od 1994 r. rokrocznie ukazują się płyty CD – dziś tworzą już imponującą fonotekę. Zgromadzono również ogromne zbiory nutowe. Festiwal organizuje Fundacja „Muzyka Cerkiewna” w Hajnówce, biurem organizacyjnym kieruje Irena Parfieniuk.

Tutaj liczy się… poruszenie duszy
Przez 35 lat na Festiwalu wystąpiły chóry sześciu kontynentów z 40 państw (Armenii, Australii, Belgii, Białorusi, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Cypru, Czech, Egiptu, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Gruzji, Indii, Iranu, Izraela, Kazachstanu, Kenii, Korei, Jugosławii (Serbii i Czarnogóry), Litwy, Łotwy, Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Polski, Rosji, Rumunii, Serbii, Słowacji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainy, USA, Węgier, Włoch, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Wielkiej Brytanii i Libanu). I choć o miano najlepszego chórzyści walczą w konkursie ocenianym przez jury składające się z najznamienitszych kompozytorów i dyrygentów śpiewu cerkiewnego, bardziej niż rywalizacja liczy się tutaj… poruszenie duszy. Muzyka cerkiewna jest bowiem rodzajem modlitwy, śpiewanej medytacji wielbiącej Boga – co sprawia, że każdy słuchacz koncertów wychodzi z nich poruszony i wzruszony. Dziś jest to jedyny o takim znaczeniu Festiwal Muzyki Cerkiewnej na świecie.
Festiwalowi patronuje Prezydent RP i Minister Kultury RP, a patronat artystyczny nad Festiwalem sprawuje maestro Krzysztof Penderecki. Jego twórczość często inspirowała muzyka cerkiewna, o czym organizatorzy Festiwalu doskonale pamiętają – podczas majowych koncertów wielokrotnie wybrzmiewały jego kompozycje.

Najdoskonalszym instrumentem jest głos ludzki
Podczas Festiwalu muzykę cerkiewną wykonują chóry bez względu na narodowość i wyznanie – a więc nie tylko wyznawcy prawosławia, ale też katolicy, grekokatolicy, protestanci, muzułmanie, buddyści, wyznawcy judaizmu. Wszyscy – na najwyższym poziomie.
– Festiwal nigdy nie miał ambicji, aby stać się wydarzeniem liturgicznym – podkreśla Mikołaj Buszko, pomysłodawca, inicjator i dyrektor Festiwalu. – Od początku była to impreza świecka. Chcieliśmy oprócz walorów duchowych wydobyć również walory artystyczne muzyki cerkiewnej – i przybliżyć ją szerokiej publiczności.
Konkursowemu jury prawie od początku Festiwalu przewodniczy Romuald Twardowski, wybitny polski kompozytor i pedagog. Profesjonalni muzycy i muzykolodzy pod jego kierunkiem decydują, który chór zyska miano najlepszego z najlepszych w swojej kategorii. Od 1982 roku z Festiwalem związany jest ks. Jerzy Szurbak, wieloletni dyrektor i dyrygent znanego w świecie Zespołu Muzyki Cerkiewnej w Warszawie.
– Najdoskonalszym instrumentem – nie ręką ludzką uczynionym, ale będącym darem bożym – jest głos ludzki – uważa ks. Szurbak. – I nim wierni mają Boga wielbić. Prawosławni uważają, że żaden instrument, nawet najdoskonalszy, nie jest w stanie oddać chwały bożej na równi z głosem człowieka.
Festiwal to koncert inauguracyjny, przesłuchania koncertowe, koncert galowy w Białymstoku, poza tym – sympozja, konferencje, wystawy, fora kompozytorów oraz koncerty towarzyszące w innych miastach w kraju i za granicą. Dla modlitwy, dla chwili zatrzymania się w chaosie codzienności – i dotknięcia własnej duszy – co roku w maju rozbrzmiewają głosy ok. tysiąca chórzystów.
Zanurz się w muzykę duszy!

PROGRAM FESTIWALU:

OTWARCIE FESTIWALU

16 maja 2018 r. godz. 19.00

KONCERT INAUGURACYJNY

„Duchowość Rzeczypospolitej w Muzyce Cerkiewnej” w wykonaniu Akademickiego Chóru Kameralnego „Chreszczatyk” z Kijowa pod dyr. Pawło Strucia.

PRZESŁUCHANIA KONKURSOWE

17.05.2018 (czwartek) godz. 17.00

1. Męski Chór Diecezjalny – Koszyce (Słowacja)
2. „Mały Chór Bazylego Wielkiego” – Kijów (Ukraina)
3. Żeński Chór „Christina Morfowa” – Sofia (Bułgaria)
4. Chłopięcy Chór Gimnazjum-Koledżu przy Państwowej Akademii Muzyki – Mińsk (Białoruś)
5. Młodzieżowy Chór „Annino” – Moskwa (Rosja)
6. Chłopięcy Chór Męskiej Kapełły Chóralnej im. L. Rewuckiego – Kijów (Ukraina)
7. Chłopięcy Chór „Ąžuoliukas” – Wilno (Litwa)
8. Chór Państwowego Uniwersytetu Kultury - Krasnodar (Rosja)
9. Chór Państwowego Koledżu Muzycznego im. M. Glinki - Mińsk (Białoruś)
10. Chór Narodowej Akademii Muzyki – Odessa (Ukraina)

18.05.2018 (piątek) godz. 17.00

1. Chór Parafii Prawosławnej - Homel (Białoruś)
2. Chór Uczelni Teologicznej – Smoleńsk (Rosja)
3. Chór Parafii Prawosławnej – Włodzimierz (Rosja)
4. Młodzieżowy Chór Szkoły Chóralnej – Konakowo (Rosja)
5. Chór „Ave Musica” Chrześcijańskiego Uniwersytetu Humanitarno-Ekonomicznego – Odessa (Ukraina)
6. Zespół Muzyki Cerkiewnej „Kliros” – Olsztyn (Polska)
7. Chór „Stars” Gwardii Narodowej Republiki Łotwy – Ryga (Łotwa)
8. Akademicki Chór „Biełaja Wieża” Państwowej Politechniki Brzeskiej – Brześć (Białoruś)
9. Akademicki Chór Centrum Kultury – Wlk. Nowgorod (Rosja)
10. Warszawski Chór Międzyuczelniany - Warszawa (Polska)

19.05.2018 (sobota) godz. 15.00

1. Koptyjski Chór „St. Kyrel” – Londyn (Wielka Brytania)
2. Żeński Chór Metropolii St. Petersburg - St. Petersburg (Rosja)
3. Męski Zespół Wokalny „Kairos” – Lublin (Polska)
4. Kameralny Chór „Swietocz” – Mińsk (Białoruś)
5. Chór „Ars Cantandi” Uniwersytetu Ekonomicznego – Wrocław (Polska)
6. Męski Zespół Śpiewu Cerkiewnego „Partes”- Poznań (Polska)
7. Prawosławny Chór „Theotokos” - Bejrut (Liban)
8. Kameralny Chór „Sofia” – Kijów (Ukraina)
9. Kłajpedzki Chór „Aukuras” – Kłajpeda (Litwa)
10. Państwowy Chór Naddniestrzański – Tyraspol (Mołdawia)

ZAKOŃCZENIE FESTIWALU

20.05.2018 (niedziela)

godz. 14.00 - Ogłoszenie werdyktu Jury i wręczenie nagród
godz. 16.00 - Koncert Galowy