XI Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej im. Julitty Sleńdzińskiej

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej im. Julitty Sleńdzińskiej jest pierwszą w regionie imprezą cykliczną o międzynarodowym charakterze, poświęconą profesjonalnemu wykonawstwu muzyki dawnej. Festiwal, będący jednym ze stałych punktów w rocznym programie działań kulturotwórczych Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku, nawiązuje do postaci Donatorki otwartego w 1992 roku monograficznego muzeum rodu artystów z Wilna.

Julitta Sleńdzińska – klawesynistka i pianistka, pedagog PWSM – to postać zasłużona dla polskiej muzyki dawnej i jedna z prekursorek gry na instrumentach historycznych w Polsce.
W roku 1994, w wyniku scalania kolekcji, do Galerii trafił klawesyn Donatorki muzeum i Patronki Festiwalu – instrument firmy Zuckermann, który w latach 80. był jednym z pierwszych dostępnych w kraju tzw. „kopii” instrumentu historycznego. Dzięki obecności klawesynu, w Białymstoku zaczyna być regularnie prezentowana muzyka na instrumentach dawnych. Obok recitali klawesynowych, stopniowo w programie czwartków i niedziel w Galerii zaczynają pojawiać się koncerty kameralne z udziałem historycznego instrumentarium. Na cykl koncertów adwentowych i wielkopostnych przyjeżdżają skrzypkowie, wiolonczeliści, fleciści, oboiści grający na historycznych wersjach tych instrumentów. Forum Muzyki Angielskieji oraz projekt edukacyjno-popularyzatorski Barokowy Białystokii są kolejnym krokiem przygotowującym do cyklu koncertów muzyki dawnej w formie festiwalu.

„Nick-name” Festiwalu:
Z okazji 11. edycji Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej im. Julitty Sleńdzińskiej otrzymał dodatkową, alternatywną nazwę: Julliet EM Festival (Julliet Early Music Festival). Pełni ona funkcję „nick-name`u. Słowo „Julliet”, wzięte z utworu klawesynowego „La Julliet” (13èm Ordre, III księga Pièces de Clavecin Françoisa Couperina) nawiązuje do Julitty-klawesynistki, a także lipca, w którym zaczyna się Festiwal, zaś jego Patronka świętuje urodziny.

Dyrektor artystyczna Festiwalu:
Dyrektorem artystycznym i twórcą koncepcji Festiwalu od pierwszej edycji (2009) jest Anna Urszula Kucharska – klawesynistka, doktor sztuk muzycznych, specjalista w dziedzinie Wykonawstwa Historycznie Poinformowanego.
Artystka jest absolwentką londyńskiej Guildhall School of Music and Drama (2003-2006, studia podyplomowe pod kierunkiem Nicholasa Parle`a) i warszawskiego UMFC (1998-2003, klawesyn pod kierunkiem Leszka Kędrackiego), stopień doktora sztuk muzycznych w dyscyplinie artystycznej instrumentalistyka otrzymała w 2012 roku.
Występowała jako solistka i kameralistka w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii, Włoszech. Obok wykonań Wariacji Goldbergowskich, udziału w Couperin Series i innych projektach organizowanych przez British Harpsichord Society, artystka szczególnym sentymentem darzy kompozycje J. J. Frobergera, muzyki francuskiej i angielskiej XVII wieku. Realizowała partie basso continuo w zróżnicowanych stylistycznie dziełach oratoryjnych i operowych: m.in. Judgment of Paris J. Ecclesa, Golia Abbattuto A. Melaniego, La buona figliola N. Picciniego, Wielkiej Mszy h-moll J. S. Bacha, Sosarme J. F. Haendla. Jest także autorką spektakli z muzyką dawną (m. in. „Musica Humana”, „Concerto delle Done”, „W służbie Jej Królewskiej Mości”, „Tombeau i Lamentacja”, „Wojownicy, dyplomaci i tancerze”, „W domu pana de la Fontaine`a"). Była kierownikiem muzycznym i autorem scenariusza adaptacji scenicznej pierwszej polskiej realizacji opery San Ignacio, unikalnego dzieła baroku jezuickiego.
Od 2006 roku artystka podejmuje regularną działalność pedagogiczną. W latach 2006-2008 prowadziła zajęcia klawesynu dodatkowego na Wydziale Instrumentalno-Pedagogicznym w Białymstoku (UMFC), od września 2006 roku jest pracownikiem ZPOSM nr 3 im. G. Bacewicz (Warszawa), gdzie prowadzi zajęcia klawesynu, basso continuo, zespołu kameralnego oraz prelekcje na temat zagadnień wykonawczych muzyki dawnej. Od 2016 roku współpracuje również ze ZSM im. J. J. Paderewskiego w Białymstoku. Jest także wykładowcą LKMMD Bednarska.

PROGRAM:

Ideą przewodnią 11. edycji jest relacja pomiędzy tradycją a kreatywnością w Wykonawstwie Historycznie Poinformowanym, a także w samej stylistyce XVI, XVII i XVIII wieku. Tytuł edycji – “Archetyp, idiom i eksperyment” – proponuje spojrzenie na muzykę dawną poprzez pryzmat trzech kategorii:
- archetypów obecnych w odniesieniach literackich inspirujących tematykę kompozycji,
- idiomów kształtujących formy muzyczne oraz stylistykę poszczególnych instrumentów,
- eksperymentu – kategorii niezbędnej w znajdowaniu nowych środków wyrazu, technik kompozytorskich i kryteriów estetycznych, ale także w samym procesie rekonstrukcji dawnych praktyk wykonawczych.
Poprzez te trzy kategorie – archetyp, idiom i eksperyment – spojrzymy również na obecne tendencje w kilkudziesięcioletniej już tradycji Wykonawstwa Historycznie Poinformowanego:
- różne wzorce estetyczne jakie reprezentują 3 pokolenia muzyków grających na instrumentach dawnych,
- eksperymenty interpretacyjne w przestrzeni stworzonej dzięki ustaleniu idiomatycznych zasad interpretacji Muzyki Dawnej.

20.07.2019 (sobota) godz. 19.00
Miejsce: Sala Koncertowa OiFP, ul. Podleśna 2
Spektakl anonsujący 11. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Dawnej im. Julitty Sleńdzińskiej
„Metamorfozy: Kot w butach” – balet barokowy wg. Baśni Ch. Perrault`a
(przedpremierowe wykonanie)

„Metamorfozy: Kot w butach” – balet barokowy wg Ch. Perrault`a to adaptacja sceniczna baśni ze słynnego zbioru Bajki Babci Gąski (Contes de ma Mère l'Oye) z 1697 roku. Będzie to przedpremierowe wykonanie najnowszej międzynarodowej produkcji przygotowywanej przez Balet Dworski Cracovia Danza we współpracy z francuskim zespołem tańca barokowego Fantaisies Baroques oraz Międzynarodwym Festiwalem Muzyki Dawnej im. Julitty Sleńdzińskiej. Koncepcja inscenizacji baśni na motywach słynnego “Kota w Butach” Charlesa Perraulta zakłada spójność stylistyki realizacji scenicznej z czasem powstania, a dokładnie zyskania popularności tekstu bajek na dworze francuskim (początek XVIII w.). Baśń będzie przedstawiona w postaci baletu barokowego z elementami ballet de court i pantomimy molierowskiej. Do narracji scenicznej zostały wplecione oryginalne choreografie historyczne, zrekonstruowane przez tancerza i choreografa specjalizującego się w tańcu barokowym – Pierre` a Françoisa Dollé – założyciela i dyrektora baletu Fantaisies Baroques. Reżyserem spektaklu jest Romana Agnel – polska specjalistka tańca dawnego, historyk sztuki, dyrektor naczelna i artystyczna Baletu Dworskiego Cracovia Danza, reżyser i choreograf większości spektakli z repertuaru tego zespołu. Muzyką do baletu będą bardzo rzadko grywane utwory kameralne Josepha Bodina de Boismortiera (1689-1755): Balletes de vilage op. 52, Sérénade op. 39 i 5e Gentillesse op.45. Dopełnienie ilustracji dźwiękowej stanowić będą klawesynowe improwizacje w stylu „preludiów niemenzurowanych”.

Wykonawcy:
Soliści Baletu Fantaisies Baroques oraz Baletu Dworskiego Cracovia Danza
Pierre-François Dollé, Irenè Feste – choreografia
Bożena Pędziwiatr – kostiumy, scenografia
Katarzyna Czubek – barokowy flet podłużny
Katarzyna Pilipiuk – obój barokowy
Natalia Moszumańska – skrzypce barokowe 
Mateusz Kowalski – viola da gamba
Anna Wiktoria Swoboda – teorba, gitara barokowa
Anna Urszula Kucharska – klawesyn, kierownictwo muzyczne
Romana Agnel – inscenizacja

28.07.2019 (niedziela) godz. 18.00
Miejsce: Wielka Synagoga w Tykocinie, ul. Kozia 3
Koncert Inauguracyjny
„W archetypie psałterzowego brzmienia”

W programie koncertu znajdą się XVI- wieczne polskie pieśni kompozytorów takich jak Mikołaj Gomółka czy Wacław z Szamotuł oraz ich konkordancje, czyli polskie melodie jednogłosowe. Melodie te występują w polskich śpiewnikach, na przykład w Kancjonale Jana Seklucjana (1547), Kancjonale Artemiusza (1578) czy Kancjonale Walentego z Brzozowa (1554). Umieszczane w cantusie lub tenorze XVI-wiecznej pieśni stanowiły istotną część wielogłosowej kompozycji. Archetypiczne dla polskiej muzyki chóralnej Psalmy Mikołaja Gomółki zostaną zaprezentowane w akompaniamencie brzmieniowym renesansowych instrumentów dętych. Kameralna obsada, odchodząca od utrwalonego współczesną tradycją wzorca wykonania psalmów przez wieloosobowe chóry, pozostaje w zgodzie z ideą renesansowego kameralnego muzykowania i „konsortowego” brzmienia.
 
Wykonawcy:
Rafał Grozdew – tenor
Gustavo Gargiulo – cynk, flety podłużne
Katherine Mandl – dulcian, flety podłużne
Paweł Iwaszkiewicz – szałamaja, pomort, dulcian, flety podłużne
Agnieszka Szwajgier – pomort, dulcian, krumhorn, cornamuse, flety podłużne, kierownictwo artystyczne

30.07.2019 (wtorek) godz. 18.00
Miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku, ul. Legionowa 2
„Wokół Syntagma Musicum”
Prezentacja filmów archiwalnych TVP o Zespole Muzyki Dawnej Fistulatores et Tubicinatores oraz archiwalnych nagrań Julitty Sleńdzińskiej

Program wieczoru nawiązuje do polskich początków ruchu HIP, a więc legendarnego traktatu M. Praetoriusa Syntagma musicum z 1619 roku (tom II, De Organographia), który stał się inspiracją dla pionierskich rekonstrukcji historycznych dętych instrumentów prof. Kazimierza Piwkowskiego, założyciela Fistulatores et Tubicinatores – pierwszego polskiego zespołu muzyki dawnej.

31.07.2019 (środa) godz. 19.00, 20.00
Miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku, ul. Waryńskiego 24a
oraz godz. 21.30, 22.15
Miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich, ul. Legionowa 2
“L’art de toucher le clavecin według Françoisa Couperina” – recital w 92. rocznicę urodzin Donatorki

Jak co roku koncert dedykowany jest Donatorce Galerii i Patronce Festiwalu – Julitcie Sleńdzińskiej, jednej z pierwszych polskich współczesnych klawesynistek. Podczas czteroczęściowego recitalu w dwóch siedzibach Galerii zostaną wykonane utwory z tomów Pièces de Clavecin (1713, 1717) François Couperina.

Wykonawcy:
Anna Urszula Kucharska – klawesyn

01.08.2019 (czwartek), godz. 18.00
Miejsce: Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku, ul. Legionowa 2
Panel dyskusyjny: „Czy jesteśmy u schyłku cywilizacji zachodniej? – między archetypem moralnym a kulturowym eksperymentem”
Krótkie wystąpienia zaproszonych prelegentów z dziedziny HIP, filozofii sztuki oraz dziennikarzy poprzedzi otwartą dla publiczności dyskusję.

01.08.2019 (czwartek), godz. 20.00
Miejsce: Stary Kościół Farny, ul. Kościelna 2
„W przestrzeni eksperymentu” – nocna muzyka improwizowana

Wykonawcy:
Martyna Pastuszka - skrzypce barokowe
Tomasz Pokrzywiński - wiolonczela barokowa

W programie:
Sonaty A. Corelli, F. M. Veracini, G. Visconti, A. Vivaldi oraz improwizacje artystów na podstawie kompozycji Ar. Corellego

04.08.2019 (niedziela), godz. 19.00
Miejsce: Aula Magna Pałacu Branickich, ul. Kilińskiego 1
„Cztery Pory Roku”
Program zaprezentuje idiomatyczną dla XVIII wieku formę koncertu w najpopularniejszym utworze epoki – cyklu „Cztery Pory Roku”. Zestawienie zbioru „Pory roku” autorstwa dwóch kompozytorów – Antonia Vivaldiego i Giovanniego Guida – oraz zmiany instrumentacyjne dla pozyskania dodatkowych efektów sonorystycznych zabrzmią w interpretacji solistyki – Martyny Pastuszki, która łączy nieskazitelną technikę i intonację z priorytetowym podejściem do ekspresji.

Wykonawcy:
Martyna Pastuszka – skrzypce barokowe, solista, kierownictwo muzyczne
Viola Szopa-Tomczyk, Anna Nowak-Pokrzywińska – skrzypce barokowe
Małgorzata Feldgebel – altówka barokowa
Tomasz Pokrzywiński – wiolonczela barokowa
Justyna Rekść-Raubo – violone
Anna Urszula Kucharska – klawesyn

W programie:
G.A. Guido, A. Vivaldi

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline