Subiektywne dokumentalistki w Arsenale

Subiektywne dokumentalistki (w ramach festiwalu Białystok Interphoto).

Otwarcie 23 października 2015 r. o godz. 18.00
Kurator: Agata Chinowska
Artyści: Krisztina Erdei, Eva Kotátková, Lucia Nimcová

W wystawie „Subiektywne dokumentalistki” biorą udział trzy artystki z Europy Środkowej: Eva Kotátková z Czech, Lucia Nimcová ze Słowacji i Krisztina Erdei z Węgier. Wszystkie te kraje należały do bloku wschodniego, potem w tym samym czasie w podobny sposób przeszły transformację ustrojową, a ich obecną sytuację polityczno-gospodarczą możemy uznać za zbliżoną.

Przemiany polityczne w tym regionie po 1989 r. pociągnęły za sobą nie tylko rewolucję gospodarczą i kulturową, ale także wizualną. Dotychczas szare i smutne otoczenie stało się wielokolorowe, jaskrawe… a zarazem kiczowate i tandetne. Rynek zalała fala różnorodnych tanich produktów, tworząc przeładowaną, krzykliwą, niekontrolowaną przez nikogo scenerię. O ile nad wizualnym porządkiem powoli udaje się już zapanować w dużych miastach, wycieczka na prowincje w krajach byłego bloku wschodniego pokazuje, że ta wizualna rewolucja cały czas trwa. Stała się ona inspiracją dla wielu artystów wizualnych. Zwłaszcza fotografia miała tu ogromne pole do popisu. Temat był w zasadzie gotowy, wystarczyło go tylko odpowiednio uchwycić. Czas po zmianie ustroju to była dekada globalizacji i ekspansji wolnego rynku, a jednocześnie nowa epoka w historii fotografii. Staranne, drobiazgowe, czasochłonne procesy analogowe zaczęła wypierać technologia cyfrowa. Z dzisiejszej perspektywy możemy mówić o pewnego rodzaju ikonografii tamtych czasów – zdjęcia pstrokatych bazarów, prowizorycznych budek wyładowanych towarem, wszechobecnych reklam, banerów, tablic, kolorowych reklamówek, panów w klapkach i białych skarpetkach stały się ikoną wolności estetyki cyfrowej.

Artystki biorące udział w wystawie łączy to, że posługują się tym samym medium – fotografią, pochodzą z jednego regionu i należą do jednego pokolenia. Cechą charakterystyczną osób z tej generacji, urodzonych na przełomie lat 70. i 80. XX w., dorastających po zmianie ustroju, które tak naprawdę nie odczuły już braku towarów (tak jak ich rodzice), jest nostalgia za produktami, sklepami i całym designem lat. 80. XX w. Twórczość Erdei, Kotátkovej i Nimcovej jest subiektywnym zapisem dokumentującym rzeczywistość i codzienne życie z perspektywy tego pokolenia. Każda z artystek tematy swoich prac czerpie z najbliższego otoczenia. Wszystkie odnoszą się również do przeszłości, zarówno w perspektywie społeczno-politycznej, jak i osobistej, związanej z własnymi przeżyciami, nostalgią za dzieciństwem, miejscem dorastania. Mają zatem wspólne pole zainteresowań, natomiast sposób postrzegania oraz rejestrowania sytuacji, miejsc i ludzi jest w wypadku każdej z nich indywidualny i oryginalny. Są to często rekonstrukcje wydarzeń z dzieciństwa, którym artystki nadają nowy kontekst czy praca z materiałem archiwalnym (zdjęcia, filmy). Ich spostrzeżenia są błyskotliwe, uchwycone z dużą dozą poczucia humoru i przesycone niesamowitą intuicją twórczą.

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline