Koncert symfoniczny - Kosmiczne zakończenie sezonu artystycznego

Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku zaprasza na kosmiczne zakończenie sezonu 2015/16.

Usłyszymy muzykę ciał niebieskich, czyli najsłynniejszy cykl Gustava Holsta, Planety, skomponowany w latach 1913-1916 pod wpływem fascynacji astrologią. Po raz pierwszy w Polsce zabrzmi Pluton Colina Matthewsa. Dziewiąta planeta Układu Słonecznego, zdegradowana obecnie do roli planety karłowatej, odkryta została w 1930 roku, na cztery lata przed śmiercią Holsta. Matthews dopisał ją do cyklu w 2000 roku za zgodą córki kompozytora. Głos w sprawie galaktyki zabierze tego wieczoru także John Williams. Jego Suita z filmu „Gwiezdne Wojny” wraz z Orkiestrą Symfoniczną Opery i Filharmonii Podlaskiej pod batutą Pawła Kotli porwie nas na jasną stronę Mocy.

Starożytni wierzyli – a nawet mieli na to naukowe dowody w postaci matematycznych wyliczeń – że planety Układu Słonecznego, krążąc po orbitach, rozbrzmiewają muzyką. Byli przekonani, że muzyka i planety mają wpływ na charakter, stan ducha, losy człowieka i państwa. Ich średniowieczni następcy nazywali to harmonią sfer – harmonia mundi albo musica mundana. W siedmioczęściowej suicie Planety doszukiwano się intuicji kompozytora, przeczuwającego wojnę, dziś można stwierdzić, że Holst stworzył podwaliny muzycznego stylu filmów katastroficznych i fantasy. Punktem wyjścia dla każdej przedstawionej w utworze planety była ogólna symbolika astrologiczna, sposób kojarzenia poszczególnych ciał Układu Słonecznego z cechami charakteru. Jeszcze za życia Holsta została odkryta kolejna planeta – Pluton, na co kompozytor nie zareagował poszerzeniem Suity o dodatkową część. Colin Matthews za zgodą córki Holsta, także kompozytorki, Imogen Holst, stworzył rodzaj epilogu czy postscriptum. Pluton, odnowiciel sprawia wrażenie podsumowania wszystkich poprzednich części, skumulowania najbardziej nowoczesnych i niepokojących cech języka Holsta. W siedmioczęściowej suicie Planety doszukiwano się intuicji kompozytora, przeczuwającego wojnę, dziś można stwierdzić, że Holst stworzył podwaliny muzycznego stylu filmów katastroficznych i fantasy: „Gwiezdnych wojen” albo „Odysei kosmicznej”.

Trudno wyobrazić sobie "Gwiezdne wojny" bez muzyki Johna Williamsa, króla filmowych ścieżek dźwiękowych. Partyturę do tej galaktycznej sagi Amerykański Instytut Sztuki Filmowej uznał za utwór filmowy wszechczasów i rzeczywiście epopeja George’a Lucasa przemawia do widzów właśnie dzięki muzyce i jej zakorzenieniu w tradycji – motywom przewodnim Liszta i Wagnera, kolorystyce impresjonistów, a nawet muzyce średniowiecza. Te nawiązania są łatwe do wychwycenia, poczynając od neoromantycznemu wprowadzeniu tematu przewodniego (Main Title). Oszałamiającymi barwami orkiestrowymi i wielowątkową akcją muzyczną przypomina potęgę namiętności tytułowego bohatera poematu symfonicznego „Don Juan” Ryszarda Straussa. W dźwiękowym portrecie księżniczki Lei John Williams zaczarowuje tę postać tajemniczością barw. Fletowe solo, przejmowane przez ciepły dźwięk waltorni, z drżeniem w partii smyczków w tle, to przywołanie jednej z najbardziej poetyckich i malarskich scen z „Popołudnia fauna” Debussy’ego. Marsz imperialny (Temat Dartha Vadera) przypomina marsze wojskowe, ale chór puzonów i trąbek upodabnia tytułowego bohatera tej części do germańskich bohaterów Wagnerowskiego „Pierścienia Nibelungów”, a lotne figurki fletu sprawiają, że miecz Dartha Vadera drży niczym ogień w balecie „Miłość czarodziejką” Manuela de Falli albo jak skrzydełka elfów w Mendelssohnowskim scherzo w „Śnie nocy letniej”.

Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Paweł Kotla – dyrygent

PROGRAM:
G. Holst – „Planety” op. 32 - suita na wielką orkiestrę symfoniczną

I. Mars, the Bringer of War – Mars, zwiastun wojny (1914)
II. Venus, the Bringer of Peace – Wenus, zwiastunka pokoju (1914)
III. Mercury, the Winged Messenger – Merkury, skrzydlaty posłaniec (1916)
IV. Jupiter, the Bringer of Jollity – Jowisz, zwiastun radości (1914)
V. Saturn, the Bringer of Old Age – Saturn, zwiastun starości (1915)
VI. Uranus, the Magician – Uran, mag (1915)
VII. Neptune, the Mystic – Neptun, mistyk (1915)

Colin Matthews

VIII. Pluto, the Renewer – Pluton, odnowiciel (2000, polskie prawykonanie)

J. Williams – Suita z filmu „Gwiezdne wojny”

I. Main Title – Główny tytuł
II. Princess Leia's Theme – Temat księżniczki Lei
III. The Imperial March (Darth Vader's Theme) – Marsz imperialny (Temat Dartha Vadera)
IV. Yoda's Theme – Temat Yody
V. Throne Room & End Title – Sala tronowa – tytuł końcowy

PAWEŁ KOTLA

Kierownik artystyczny i Pierwszy dyrygent Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku. Dyrygenturę symfoniczno-operową studiował w klasach prof. Ryszarda Dudka i prof. Bogusława Madeya na warszawskim Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina. Studia podyplomowe w zakresie muzykologii i praktyki wykonawczej muzyki dawnej ukończył na Uniwersytecie w Oksfordzie u Andrew Parrotta. Wiedzę swą uzupełniał także na kursach muzycznych w Wiedniu, Sienie, Innsbrucku i Bressanone, i u legendarnego fińskiego profesora Jormy Panuli.

Od 20 lat mieszka w Londynie, gdzie pracował jako dyrygent London Symphony Orchestra. Był także dyrektorem artystycznym jednego z największych polskich programów kulturalnych 2011 roku - I, CULTURE Orchestra, oficjalnej orkiestry polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, która wystąpiła w najważniejszych salach koncertowych Europy (Sztokholm, Warszawa, Kijów, Berlin, Londyn, Madryd i Bruksela). Projekt ten został zaliczony do grona najlepszych wydarzeń kulturalnych roku w Polsce, na Ukrainie i w Wlk. Brytanii.

W swojej karierze zawodowej miał okazję współpracować z największymi sławami światowej dyrygentury, otrzymując doskonałe opinie od takich mistrzów batuty jak Sir Colin Davis („Paweł Kotla to dyrygent posiadający godny uwagi talent. Z przyjemnością zarekomendowałbym go każdemu”), Sir Simon Rattle, Sir Neville Marriner, Yuri Temirkanov i Andrew Parrott. Wszyscy oni podkreślają nie tylko jego talent, szeroką wiedzę muzyczną i precyzyjną technikę, ale także ogromną pasję do muzyki.

Od 1996 do 1998 r. pełnił kolejno rolę dyrektora artystycznego w Oxford Symphonic Orchestra i Oxford University Philharmonia. W latach 1997-1998 pracował jako dyrygent-asystent przy Guildhall School of Music and Drama w Londynie, szczególnie ściśle współpracując z tamtejszym prestiżowym Wydziałem Studiów Operowych. Prócz tego od 1998 r. przez pięć lat pracował regularnie jako dyrygent-asystent z obecnym szefem Filharmoników Berlińskich Sir Simonem Rattle.

Jego zainteresowania artystyczne prócz opery, muzyki współczesnej i repertuaru klasycznego, obejmują także muzykę dawną. W 1995 r. z okazji 300. rocznicy śmierci Henry’ego Purcella zorganizował i poprowadził w Warszawie koncert polskiej orkiestry instrumentów barokowych Arte dei Suonatori - po raz pierwszy w pełnym składzie. Prócz Wlk. Brytanii i Polski dyrygował także w Szwecji, Niemczech, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Czechach, Francji, Ukrainie, Belgii, Hiszpanii, Austrii, Rosji i Brazylii, m. in. z Orquestra Sinfônica Municipal de Sao Paulo, Drottningholm Barockensemble, City of Birmingham Symphony Orchestra, Birmingham Contemporary Music Group, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Ukrainy, Państwową Filharmonią Białorusi, Narodową Orkiestrą Kameralną Gruzji – Georgian Sinfonietta i z jedną z czołowych orkiestr kameralnych Europy London Mozart Players. W kwietniu 2009 r. jako pierwszy polski dyrygent swojego pokolenia wystąpił ze słynną Filharmonią im. D. Szostakowicza w St. Petersburgu, uznaną przez międzynarodową prasę za jedną z najlepszych orkiestr świata. Ostatnimi polskimi dyrygentami, którzy dyrygowali tym zespołem byli Krzysztof Penderecki, Antoni Wit, Kazimierz Kord i Jerzy Maksymiuk.

W marcu 2008 r. wyróżniony został szczególnie prestiżowym zaproszeniem: wystąpił dla europosłów z Młodzieżową Orkiestrą Unii Europejskiej (EUYO) na koncercie w Sali Obrad Parlamentu Europejskiego w Strasbourgu, otwierając uroczystości obchodów 50-lecia Parlamentu. Tym samym dołączył, jako pierwszy Polak, do dyrygentów takich jak Leonard Bernstein, Claudio Abbado, Herbert von Karajan, którzy dyrygowali tym zespołem.

Występował z większością polskich filharmonii (m.in. Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Kielce, Lublin, Łódź, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Wrocław), Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej i Filharmonią Narodową, nagrywał z Polską Orkiestrą Radiową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, współpracował z Operą na Zamku w Szczecinie i Warszawską Operą Kameralną. Koncertował w tak prestiżowych salach koncertowych jak: Opera w Sao Paulo, Filharmonia Narodowa, Narodowa Opera Ukrainy w Kijowie, Berwaldhallen w Sztokholmie, Filharmonia Berlińska, Barbican Centre w Londynie, Royal Albert Hall w Londynie, Opera Królewska w Madrycie, Wielka Sala Filharmonii w St. Petersburgu, Konserwatorium Królewskie w Brukseli i (jako jedyny polski dyrygent ostatnich dwóch lat) w słynnym Royal Festival Hall w Londynie. Jego nagrania transmitowały stacje radiowe w Polsce, Szwecji, Słowenii, Belgii, Wlk. Brytanii i Hiszpanii.

W kwietniu 2004 r. otrzymał medal Polskiego Związku Chórów i Orkiestr. W czerwcu 2007 r. wygrał konkurs Fundacji Murray-Smith Laird i London Symphony Orchestra, dzięki któremu wyróżniony został zaproszeniem do współpracy z orkiestrą w ramach prestiżowego programu objętego osobistym patronatem Sir Colina Davisa. W 2011 roku był też w gronie 20 muzyków nominowanych przez polskich krytyków do nagrody „Paszport Polityki”. W styczniu 2016 r. otrzymał z rąk Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego najstarsze odznaczenie regionalne w Polsce – Złotą Odznakę Honorową Gryfa Zachodniopomorskiego.

Godz. 19.00
Bilety: normalny 45zł, ulgowy 38zł, studencki 25zł, szkolny 20zł.

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline