Koncert symfoniczny

W piątek 8 czerwca w Sali koncertowej Opery i Filharmonii Podlaskiej usłyszymy dzieła Ludwiga van Beethovena, których powstanie przypada na okres 1803-1812, czas eksplozji twórczej geniusza. Orkiestrę Opery i Filharmonii Podlaskiej poprowadzi Edward Farmer, dyrygent, który współpracuje z najlepszymi orkiestrami na świecie, komponuje także oraz dyryguje dla branży filmowej i telewizyjnej. Na fortepianie zagra Beata Bilińska, jedna z najwybitniejszych współczesnych pianistek. Dwukrotnie nominowana do „Paszportu Polityki” oraz czterokrotnie do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” (2003, 2004, 2013, 2015). W 2015 r. otrzymała statuetkę „Fryderyk” za płytę z nagraniem II Koncertu fortepianowego W. Kilara (Aukso/Moś 2014). Za swoje pozostałe płyty otrzymała liczne nagrody fonograficzne, m.in.: dwukrotnie Pizzicato Supersonic Award w Luksemburgu, Joker Award przyznawaną przez belgijskie „Les Crescendo”, Scherzo Award w Madrycie i Musica Award w Rzymie oraz najbardziej prestiżowe wyróżnienie fonograficzne MIDEM Classical Award 2008.

V Koncert fortepianowy Es-dur op.73 to dzieło będące zwieńczeniem możliwości tej formy osiągniętej w ramach muzyki klasycznej.

– Beethoven doprowadził do uzyskania idealnej równowagi między treścią emocjonalną a elementami wirtuozowsko-improwizacyjnymi, do genialnego zespolenia pierwiastków oryginalnej techniki pianistycznej i symfonicznej – pisze Stanisław Haraschin w „Przewodniku po muzyce koncertowej”. – Przewaga mocnych, marszowych rytmów, proste i żywe motywy oraz usunięcie na dalszy plan lirycznych epizodów, podkreśla Beethoven jeszcze użyciem tonacji Es-dur, która w mniejszym lub większym stopniu nadaje jego utworom rysy bohaterskie, a w III Symfonii Eroice urasta do znaczenia niemal symbolicznego.

III Symfonia powstała w 1806 r., kiedy kompozytor co miesiąc pisał jeden duży utwór.

W grudniu 1804 r. w salonie pałacu księcia Lobkowicza miało miejsce pierwsze prywatne wykonanie Eroici, w kwietniu 1805 r. – pierwsze publiczne, symfonia nie porwała wówczas publiczności, a jakiś mężczyzna miał krzyknąć z balkonu: „dopłacę trochę grosza, żeby tylko to się skończyło!”.

– Gdyby ten mężczyzna posiadał nowoczesny sprzęt pozwalający wysłuchać trzech ostatnich symfonii Mozarta, które same w sobie są arcydziełami, a potem posłuchać Eroici napisanej zaledwie piętnaście lat później, zrozumiałby doniosłość tego wydarzenia – pisze Michael Steen w książce „Wielcy kompozytorzy i ich czasy”. Symfonię tę nazwano „jednym z owych niezrozumiałych czynów w sztuce i literaturze, najwspanialszym pojedynczym krokiem w historii symfoniki i w historii muzyki w ogóle dokonanym przez pojedynczego kompozytora.”

Ponoć III Symfonia była dedykowana Napoleonowi, jednak oburzony Beethoven zatarł napis „Buonaparte”, gdy wódz ogłosił się cesarzem Francuzów. Książę Lobkowicz zapłacił Beethovenowi ogromną sumę za dedykowanie dzieła sobie i za prawo wyłączności do wykonań przez 6 miesięcy.

W swoim stylu Beethoven pozostał fundamentalnie „klasyczny”, jednocześnie bezkompromisowo łamiąc zasady: I Symfonię C-dur rozpoczął w F-dur, IV Koncert fortepianowy rozpoczął od fortepianowego solo. Jego następcy mawiali, że niektóre gatunki muzyki instrumentalnej doprowadził do niemal ostatecznych granic i był niemożliwy do naśladowania. Wydaje się, jak pisze M. Steen, że Beethoven swoją twórczością rzucił wyzwanie następnym pokoleniom, jakby mówił: „spróbujcie to przebić!”. Minęło wiele lat nim ktokolwiek, jeśli w ogóle, podjął to wyzwanie.

Początek koncertu o godz. 19.00.
Miejsce: Sala koncertowa przy ul. Podleśnej 2

Ludwig van Beethoven (1770–1827)

V Koncert fortepianowy Es-dur op. 73 („Cesarski”)

1. Allegro
2. Adagio un poco moto
3. Rondo. Allegro

III Symfonia Es-dur op. 55 „Eroica”

1. Allegro con brio
2. Marcia funebre – Adagio assai
3. Scherzo. Allegro vivace – Trio
4. Finale. Allegro molto

Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Edward Farmer - dyrygent
Beata Bilińska - fortepian

EDWARD FARMER
Dorastał w Yorkshire w Anglii, gdzie od najmłodszych lat pobierał naukę gry na fortepianie i kontrabasie, śpiewu oraz kompozycji. Absolwent Royal College of Music w Londynie na wydziale kompozycji. Obecnie współpracuje z najlepszymi orkiestrami na świecie, komponując oraz dyrygując dla branży filmowej i telewizyjnej. Zakorzeniony w klasycznym stylu, nie boi się nowoczesności i eksperymentów, śmiało przekraczając muzyczne style. Jako dyrygent współpracował z takimi orkiestrami jak Narodowa Orkiestra Polskiego Radia (NOSPR), Budapest Festival Orchestra, London Symphony Orchestra, Lucerne Festival Strings, Tonhalle Orchester Zürich, Gstaad Festival Orchestra, London Philharmonic Orchestra, Surrey Mozart Players, London Arts Orchestra. Uczył się sztuki dyrygenckiej od największych mistrzów, asystując m.in. maestro I. Fischerowi w Budapeszcie, W. Jurowskiemu w Londynie oraz uczestnicząc w warsztatach dla młodych dyrygentów, gdzie pracował pod okiem B. Haitinka, M. Tilsona Thomasa, D. Zinmana oraz N. Järviego. Podczas studiów założył London Arts Orchestra (LAO), realizując projekt łączący baśnie z największymi dziełami muzycznymi; Huffington Post nazwał go „odurzającym połączeniem sztuki, wizualizacji, muzyki i baśni”. Jego działalność zaowocowała zaproszeniem do wygłoszenia prezentacji o przyszłości muzyki orkiestrowej na słynnej platformie TED Talk. Komponuje muzykę do produkcji BBC, Wall to Wall Media (Warner Bros.), Ten Alps, London Film School, Netflixa. Jego utwory były wykonywane na deskach teatrów, sal koncertowych i klubów jazzowych.

BEATA BILIŃSKA
Doktor habilitowana sztuk muzycznych, profesor Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Należy do czołówki polskich pianistów. Od ponad dwudziestu lat prowadzi intensywną działalność artystyczną, występując z koncertami symfonicznymi, recitalami solowymi i kameralnymi w Polsce oraz za granicą. Laureatka II nagrody na I Międzynarodowym Konkursie Młodych Pianistów „Arthur Rubinstein in Memoriam” w Bydgoszczy (1993), finalistka 46. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F. Busoniego w Bolzano we Włoszech (1994), laureatka I nagrody oraz nagrody publiczności na XVII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. R. Sali Gallo w Monzy we Włoszech (2002). W 2003 r. zadebiutowała w Carnegie Hall, w głównej sali Isaac Stern Auditorium w Nowym Jorku. Występowała na wielu prestiżowych festiwalach i koncertowała m.in. w Austrii, Argentynie, Bułgarii, Chinach, Czechach, Danii, Francji, Irlandii, Finlandii, Japonii, Litwie, Łotwie, Niemczech, Norwegii, Rosji, Słowacji, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainie, USA i we Włoszech. 14 października 2011 r. była prawykonawczynią II Koncertu fortepianowego W. Kilara (premiera: Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod dyrekcją J. Kasprzyka), który wykonywała jeszcze wielokrotnie w kraju, a także za granicą w 2012 r. z okazji 80. rocznicy urodzin kompozytora. Dwukrotnie nominowana do „Paszportu Polityki” oraz czterokrotnie do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” (2003, 2004, 2013, 2015). W 2015 r. otrzymała statuetkę „Fryderyk” za płytę z nagraniem II Koncertu fortepianowego W. Kilara (Aukso/Moś 2014). Za swoje pozostałe płyty otrzymała liczne nagrody fonograficzne, m.in.: dwukrotnie Pizzicato Supersonic Award w Luksemburgu, Joker Award przyznawaną przez belgijskie „Les Crescendo”, Scherzo Award w Madrycie i Musica Award w Rzymie oraz najbardziej prestiżowe wyróżnienie fonograficzne MIDEM Classical Award 2008.

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline