Koncert pamięci 79. rocznicy pierwszych wywózek na Sybir - OiFP

Piątkowy koncert symfoniczny w Operze i Filharmonii Podlaskiej poświęcony będzie 79. rocznicy pierwszych wywózek białostoczan na Sybir. Nocą z 9 na 10 lutego 1940 rozpoczęto akcję, podczas której wywieziono z Kresów II Rzeczypospolitej na Wschód ponad 140 tysięcy osób. Była to pierwsza masowa deportacja zorganizowana przez władze sowieckie, podczas której niemal każda białostocka rodzina została dotknięta prześladowaniami.

W piątkowy wieczór przy Podleśnej usłyszymy Uwerturę koncertową E-dur op. 12 Karola Szymanowskiego, Concertino na fortepian i orkiestrę smyczkową i „Pro Memoria” na fortepian, orkiestrę smyczkową i kotły Tadeusza Trojanowskiego oraz VI Symfonia h-moll „Patetyczna” op. 74 Piotra Czajkowskiego. Tadeusz Trojanowski – kompozytor, pianista i animator życia muzycznego – będzie obchodził tego wieczoru jubileusz 40-lecia pracy kompozytorskiej. Partie fortepianowe dzieł Trojanowskiego zagra Michał Drewnowski, laureat m.in. nagrody specjalnej na I Międzynarodowym Konkursie Indywidualności Muzycznych im. A. Tansmana w Łodzi (1996), I nagrody na XIII Konkursie Muzyki Kameralnej im. G. Bacewicz w Łodzi (1998), II Nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. M. Masin w Sangemini (Włochy, 2000), II Nagrody na Konkursie Pianistycznym A.GI.MUS. (Rzym, 2005). Orkiestrę Opery i Filharmonii Podlaskiej poprowadzi Maestro Mirosław Jacek Błaszczyk.

- Tadeusz Trojanowski przypomina kilka ważnych postaci muzyki – pisze Magdalena Gajl w programie koncertu. – Jak Fryderyk Chopin pisze fortepianowe mazurki, dopisując do jego pół setki swoich trzysta. Jak Stanisław Moniuszko odwołuje się do narodowej historii i tak jak on – który poświęcał wiele energii, organizując życie koncertowe wilnian – organizuje je dla supraślan, augustowian, łapian. Zainicjował wiele festiwali, w tym odbywający się pod białostockim ratuszem: „konkurs grania na byle czym”, czyli Muzyczne Spotkania z Naturą „Franciszkiada”. Wśród wykonawców, ciągnących z instrumentarium całego świata, pojawiają się „grający na prawdziwych darach (…): marchewce, pietruszce, burakach, arbuzie”. Podobnie jak Jan Sebastian Bach tworzy Tadeusz Trojanowski głównie z myślą o swoim kościele i jak on poszukuje środków artystycznego wyrazu dla oddania religijnej symboliki. W wywiadzie, jaki przeprowadziła z nim żona Lidia (dostępnym na internetowej stronie rodziny Trojanowskich: trojanowscy.pl ), opisał proces powstawania Uroczystej Fanfary Miasta Białegostoku: „Po skomponowaniu zauważyłem, że melodia zawiera motyw z fanfar jasnogórskich. Uznałem to jednak za walor. Pomyślałem, że motyw maryjny w fanfarach niejako potwierdza, że Białystok to miasto Matki Bożej Miłosierdzia”. Jako rodzaj służby Bogu traktuje Trojanowski rolę koncertującego pianisty, o czym powiedział w wywiadzie dla TVP Białystok, w związku z celebrowanym ostatniej jesieni w Pałacu Branickich jubileuszem 40-lecia twórczości: „Staram się przez ten fortepian nawracać siebie i świat cały”.

Pół godziny przed koncertem, o godz. 18.30, w foyer Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku przy ul. Podleśnej 2 odbędzie się promocja publikacji „Sybir ołówkiem Aliny Maliszewskiej. Towarzyszyć jej będzie wystawa o tym samym tytule. Niezwykłe rysunki Aliny Maliszewskiej, stanowią wizualizację jej własnych przeżyć i doświadczeń innych Sybiraków. Alina Maliszewska jest ikoną polskiej animacji filmowej, współautorką rysunkowych seriali, takich jak „Dziwne przygody Koziołka Matołka”, „Baśnie i waśnie” i „Proszę słonia”, a także reżyserką czterdziestu filmów animowanych, w tym dla dorosłych, m.in. „Przygód w paski” czy „Plugawego słowa”. To też plastyczka, scenarzystka i scenografka. Zanim stała się uznaną artystką, przeszła gehennę związaną z zesłaniem. 13 kwietnia 1940 r., z uwagi na przeszłość ojca (który jako były legionista został uwięziony przez Sowietów) wraz z matką i bratem została wywieziona do Kazachstanu. W 1941 r. brat trafił do Armii gen. Władysława Andersa, a trzy lata później Alina wraz z matką zbiegły z zesłania i przedostały się szczęśliwie do Bielska Podlaskiego. Wówczas dowiedziała się, że Jej ojciec w czasie wojny walczył w szeregach Armii Krajowej, za co został rozstrzelany przez Niemców.

KONCERT IN MEMORIAM 79. ROCZNICY PIERWSZYCH WYWÓZEK NA SYBIR
JUBILEUSZ 40-LECIA PRACY KOMPOZYTORSKIEJ T. TROJANOWSKIEGO

Piątek, 8 lutego 2019 r. | sala koncertowa ul. Podleśna 2 | godz. 19.00

Artyści:
Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrygent
Michał Drewnowski – fortepian

PROGRAM:

KAROL SZYMANOWSKI (1882–1937)
Uwertura koncertowa E-dur op. 12

TADEUSZ TROJANOWSKI (ur. 1958)
Concertino na fortepian i orkiestrę smyczkową

1. Moderato
2. Moderato
3. Allegro energico

„Pro Memoria” na fortepian, orkiestrę smyczkową i kotły

1. Moderato
2. Adagio
3. Allegro

PIOTR CZAJKOWSKI (1840–1893)
VI Symfonia h-moll „Patetyczna” op. 74

1. Adagio – Allegro non troppo
2. Allegro con grazia
3. Allegro Molto
4. Adagio lamentoso – Andante

TADEUSZ TROJANOWSKI
Kompozytor, pianista, pedagog, poeta, animator kultury na Podlasiu i Mazowszu. Urodzony w Ciechanowie. Edukację muzyczną rozpoczął w rodzinnym mieście (PSM I st.), kontynuował w Płocku i Łodzi (PSM II st.). Studia muzyczne ukończył w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie w klasie fortepianu J. Kadłubiskiego (1984) i kompozycji M. Borkowskiego (1996). Jest autorem ponad 400 utworów, od dzieł oratoryjnych do drobnych form instrumentalnych i pieśni. Wśród nich znajdują się kompozycje: wokalno-instrumentalne („Te Deum”, „Modlitwa Jubileuszowa”, „Magnificat”, „Stabat Mater”, „Ave Maria”, „Misericordiam Dei”, „In Honorem Beatae Mariae Virginis Immaculatae”, „Ludu mój”, „Requiem – rozważania o życiu i śmierci”, „Requiem Katyńskie” do tekstów M. Czajkowskiego), oratoria („Zapiski więzienne” do tekstów kardynała S. Wyszyńskiego, „Stworzeni do miłości” do słów Jana Pawła II, „Dziedzictwo” na 1050-lecie chrztu Polski), orkiestrowe („Out”, „Non stop”, „Transformation”, „Muzyka żałobna 1940–2010”), na fortepian i orkiestrę (Pieśni, Koncert, „Pro Memoria”, Concertino, „Witraże”, „Wariacje Kolbergowskie”), instrumentalne („Treatment”, „Kosmos”, „Studium AIDS”, „Metamorfozy” na fortepian, „Impresje” na flet i fortepian, „Free Oscillation” na trio stroikowe, Suita, „Orientalne inspiracje” na wiolonczelę i fortepian, „Responsorium i Medytacja” na organy), pieśni na głos z towarzyszeniem fortepianu, ponad 20 kolęd do tekstów własnych oraz „100 Mazurków dla Niepodległej” na fortepian. Wiele kompozycji doczekało się wykonań estradowych, nagrań radiowych, telewizyjnych i fonograficznych (Vienna Modern Masters, Acte Preable, Pro Art). Kompozycje Tadeusza Trojanowskiego wykonywane były m.in. w Niemczech, Włoszech, Słowacji, Rosji, Norwegii, Meksyku, Australii, USA i Japonii. Jako pianista koncertuje w kraju i za granicą, wykonując głównie muzykę współczesną i romantyczną. Jest wielokrotnym stypendystą Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, a także Marszałka Województwa Podlaskiego za rok 2006. W 2008 r. otrzymał medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, w 2013 Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej, a w 2018 Odznakę Honorową Województwa Podlaskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie krzewienia polskiej kultury muzycznej. Dzięki swej inwencji twórczej i zdolnościom organizatorskim jest – wraz z małżonką Lidią – pomysłodawcą i realizatorem licznych festiwali i inicjatyw muzycznych na Podlasiu i Mazowszu („Koncerty Pamięci”, „Koncerty przed Hejnałem”, „Muzyczne Spotkania z naturą” – Franciszkiada – granie na byle czym, Podlaski Festiwal Wielkanocny, Letni Festiwal „Chopin nad Nettą”, Koncerty „Totus Tuus” i wiele innych). Dorobek poetycki stanowią zbiory wierszy: „Został tylko Anioł Stróż” (1998), „Tato, napisz mi wiersz!” (2009) oraz poezja zamieszczana w antologiach i periodykach wydawanych w kraju. Za swoje kompozycje uhonorowany został nagrodami: III Nagrodą i Brązowym Medalem na Konkursie Kompozytorskim AMFC w Warszawie (1988), I Nagrodą za Uroczystą Fanfarę Miejską Miasta Białystok (1996), I Nagrodą w kategorii nagrań muzycznych za utwór Modlitwa Jubileuszowa na XV Międzynarodowym Festiwalu Filmów i Multimediów Niepokalanów (2001), Nagrodą Specjalną za ścieżkę dźwiękową filmu „Katyń 1940–2010” na XXX Międzynarodowym Festiwalu Filmów i Multimediów Niepokalanów (2011) oraz Nagrodą Rady Miasta Białegostoku Kulturalny Gryf – wyróżnienie w kategorii Wydarzenie za kompozycję: Oratorium „Dziedzictwo” na 1050 lat Chrztu Polski (2017).

MICHAŁ DREWNOWSKI
Pierwsze lekcje fortepianu rozpoczął we Włoszech w wieku 8 lat pod kierunkiem ojca, Marka Drewnowskiego – pianisty. Naukę kontynuował po powrocie do Polski w Liceum Muzycznym im. K. Szymanowskiego w Warszawie pod kierunkiem B. Kawalli i E. Pobłockiej. W 2001 ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi w klasie fortepianu M. Drewnowskiego. W latach 2002–2005 studiował w Konserwatorium Muzycznym w Genewie pod kierunkiem takich pedagogów, jak D. Merlet i P. Devoyon (dyplom z wyróżnieniem). Brał również udział w mistrzowskich kursach pianistycznych prowadzonych przez: N. Shtarkmanna, M. Magina, Fu Conga, R. Kehrera i E. Indjica. Jest laureatem wielu nagród: nagrody specjalnej w I Międzynarodowym Konkursie Indywidualności Muzycznych im. A. Tansmana w Łodzi (1996), I nagrody w XIII Konkursie Muzyki Kameralnej im. K. Bacewicza w Łodzi (1998), XXXII Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku (1998), II nagrody w Concorso Pianistico Internazionale „Mascia Masin” w Sangemini we Włoszech (2000), II nagrody w AGIMUS Concorso Internazionale w Rzymie (2005). Występuje jako solista i kameralista w Polsce, Włoszech, Francji, Szwajcarii, Luksemburgu, Belgii, Bułgarii, Anglii, Austrii, Czechach, Niemczech, Hiszpanii, Danii i Finlandii. Koncertował m.in. na Festiwalu Passage w Warszawie, Salon of the Arts w Sofii, Festival Musicale di Norcia (Włochy), Varna Summer Festival, Krakowskiej Wiośnie Muzycznej, Warszawskich Spotkaniach Muzycznych, Festiwalu Chopinowskim w Genewie, Keminklavier w Kemi (Finlandia), Bolzano Piano Festival. Występował z orkiestrami symfonicznymi w kraju i za granicą, pod batutą m.in. T. Kozłowskiego, V. Kiradjieva, S. Usheva, R. Silvy, E. Madeya, A. Tortato ,M. Caldiego, E. Tabakova. Posiada również doświadczenia aktorskie: wcielił się w F. Chopina w „Chopin, jego życie, jego miłość, jego muzyka...” A. Hanuszkiewicza (Teatr Nowy w Warszawie, 2000–2002) oraz w I.J. Paderewskiego w „Paderewski. Le pianiste devenu premier ministre” w reżyserii J. Dalle według scenariusza M. Sokołowicz i M. Rogalskiego (Opera Lorraine w Nancy, premiera w październiku 2018). W dyskografii ma nagrania dla wytwórni Gega New – z utworami na 2 fortepiany i perkusję (jako Voland Quartet), DUX – z muzyką kompozytorów amerykańskich i latynoamerykańskich (L. Bernstein, A. Piazzolla, P. Ziegler i J. Bragato, jako Doppio Espresso) oraz utworami fortepianowymi współczesnego kompozytora szwajcarskiego D. Loupa, czy PRO ART – z utworami na fortepian i orkiestrę T. Trojanowskiego w interpretacji artysty. Pianista propaguje też mało znaną i całkiem zapomnianą muzykę polskich kompozytorów, takich jak L. Grossmann, J. Sarnecka, S. Kisielewski, T. Majerski (któremu poświęcił swoją pracę doktorską oraz po raz pierwszy w historii nagrał jego utwory dla angielskiej wytwórni Toccata Classics, m.in. jego Koncert-Poemat na fortepian i orkiestrę wraz z Royal Scottish Orchestra pod batutą E. Tabakova). Ważną rolę w życiu artysty odgrywa wykonawstwo muzyki nowej. Dokonał licznych prawykonań oraz nagrań utworów kompozytorów współczesnych, takich jak A. Nikodemowicz, M. Dubaj, Z. Bagiński, S. Czarnecki, J. Bauer, E. Madey, T. Trojanowski, A. Ben-Shabetai. W grudniu 2017 nakładem DUX ukazała się najnowsza płyta pianisty, obejmująca premierowe nagrania utworów fortepianowych A. Nikodemowicza, M. Dubaja oraz T. Majerskiego. Obecnie jest adiunktem w Akademii Muzycznej w Łodzi.

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline