II Symfonia c-moll "Zmartwychwstanie" Gustava Mahlera w OiFP

W piątek w sali koncertowej przy Podleśnej zabrzmi II Symfonia c-moll Zmartwychwstanie Gustava Mahlera w wykonaniu Orkiestry i Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej z udziałem solistek, Iwony Sochy i Anny Lubańskiej, pod dyrekcją Maestro Mirosława Jacka Błaszczyka.

Mahler, austriacki neoromantyk, kompozytor, dyrygent i dyrektor Opery Wiedeńskiej i Metropolitan Opera, symfonię rozumiał jako „budowanie świata wszelkimi środkami dostępnych technik”.

­– Odszedł od klasycznego wzorca czteroczęściowego cyklu Haydna, Beethovena, dokonując daleko idącej syntezy środków – pisze Magdalena Gajl w programie koncertu. – Jako pierwszy godził w niej skrajne przeciwieństwa: od zmodyfikowanych form klasycznych, przez klezmerskie taneczne melodyjki, jarmarczne walczyki i salonowe walce, wojskowe i żałobne marsze, po synagogalne śpiewy, katolickie chorały i hymny. Każdy z tych muzycznych fenomenów ukazany jest w postaci krańcowej, osiągniętej przez maksymalną instrumentację.

Pierwsza część II Symfonii, Allegro maestoso, była samodzielnym utworem, poematem symfonicznym inspirowanym IV częścią „Dziadów” Adama Mickiewicza. Nosiła, podobnie jak u polskiego poety, tytuł „Totenfeier” (święto umarłych). To bogaty wachlarz marszów o różnym odcieniu emocjonalnym. Marsz jest dla Mahlera metaforą codzienności, ale w zwolnionym, namaszczonym tempie przybiera postać symbolizującą wędrówkę. Ta z kolei jest symbolem bezdomności skazanego na śmierć człowieka, ale i metaforą jego dążenia do doskonałości, wędrowania w poszukiwaniu sensu istnienia.

Jądrem II Symfonii jest najkrótsza, najbardziej krucha i kameralna część czwarta: Urlicht – praświatło (Sehr feierlich, aber schlicht – bardzo uroczyście, ale z prostotą). Tu kryje się najgłębszy sens utworu. Przechodzi w niej kompozytor od tonu żałoby do nastroju adagiów roztaczających wizje raju. Partię wokalną powierzył kompozytor altowemu głosowi kobiecemu, jakby chodziło mu o stworzenie iluzji macierzyńskiej opieki. Prosta i naiwna, ludowa w charakterze piosenka, z klezmerskim solo skrzypiec, jest lekcją dziecięcej ufności. Mówi o światełku wysyłanym przez Stwórcę. Miłość jest zbawczą siłą człowieka, świata i Kosmosu. Tak mówił Chrystus w Ewangelii, tak powtarzał po Nim, na swój sposób, Johann Wolfgang Goethe w „Fauście”, i wielu innych poetów. Teraz Mahler.

KONCERT SYMFONICZNY „PRAŚWIATŁO”

Miejsce: Sala koncertowa OiFP, ul. Podleśna 2

Godz. 19.00

ORKIESTRA i CHÓR Opery i Filharmonii Podlaskiej
MIROSŁAW JACEK BŁASZCZYK - dyrygent
IWONA SOCHA - sopran
ANNA LUBAŃSKA - alt
VIOLETTA BIELECKA - przygotowanie chóru

GUSTAV MAHLER (1770–1827)
II Symfonia c-moll „Zmartwychwstanie”
Allegro maestoso
Andante moderato
In ruhig fließender Bewegung
Urlicht
Im Tempo des Scherzos – Auferstehung

MIROSŁAW JACEK BŁASZCZYK
Ukończył z odznaczeniem studia w Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie kształcił się w klasie dyrygentury K. Stryi. W 1993 r. dzięki stypendium American Society for Polish Music pogłębiał umiejętności dyrygenckie w Los Angeles. W 1986 r. został dyrektorem artystycznym Państwowej Orkiestry Symfonicznej w Zabrzu, a w 1990 r. dyrektorem naczelnym i artystycznym Państwowej Filharmonii w Białymstoku, z którą odbył tournée po USA (1995; m.in. nowojorska Carnegie Hall). Przez dwa sezony był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Poznańskiej (1996). W latach 1998–2013 dyrektor artystyczny, od roku 2013 dyrektor Filharmonii Śląskiej im. H.M. Góreckiego w Katowicach. Od 1999 r. dyrektor artystyczny i juror Międzynarodowych Konkursów Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach. Od 2017 r. szef artystyczny Polskiej Orkiestry „Sinfonia Iuventus”. W latach 2010–2016 dyrektor artystyczny II Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego w Toruniu. W 2011 r. objął stanowisko przewodniczącego jury VIII Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. W. Lutosławskiego w Warszawie. Przewodniczący jury VI Ogólnopolskiego Konkursu Młodych Dyrygentów w Białymstoku (2016). Koncertuje na wszystkich estradach w kraju (z Filharmonią Narodową na czele) i za granicą (m.in. Albania, Austria, Białoruś, Chiny, Czechy, Francja, Hiszpania, Irlandia, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Litwa, Łotwa, Maroko, Meksyk, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Tunezja, Ukraina i USA). Z zespołami Filharmonii Śląskiej nagrał kilkadziesiąt płyt. „Górecki. Mikołaj/Henryk Mikołaj” (DUX 0924) nominowana była do Fryderyka 2013. Ma na swoim koncie wiele prawykonań. Filharmonicy śląscy pod jego batutą byli pierwszymi w Polsce wykonawcami IV Symfonii „Tansman. Epizody” H.M. Góreckiego, zamykając cykl światowych prawykonań tego utworu (2014/2015 Londyn – Los Angeles – Amsterdam – Łódź/Katowice). Jako drugie na świecie w 2016 r. wykonanie to wydano na CD. W 2017 r. ukazała się płyta z II Symfonią „Kopernikowską” H.M. Góreckiego pod jego batutą. Jest kierownikiem Katedry Dyrygentury Symfoniczno-Operowej w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. 7 sierpnia 2012 r. prezydent RP B. Komorowski nadał artyście tytuł profesora sztuk muzycznych. Od 2017 r. kierownik artystyczny Opery i Filharmonii Podlaskiej.

IWONA SOCHA
Swoją edukację muzyczną rozpoczęła w Państwowej Szkole Muzycznej w Gliwicach. Jest absolwentką Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, w klasie śpiewu solowego prof. Jana Ballarina (dyplom z wyróżnieniem). W 2002 roku ukończyła studia na Wydziale Radiowo-Telewizyjnym Uniwersytetu Śląskiego im. Krzysztofa Kieślowskiego w Katowicach. Jest finalistką i laureatką krajowych oraz międzynarodowych konkursów wokalnych. W maju 2005 roku, będąc studentką roku dyplomowego, zadebiutowała na scenie Opery Śląskiej w Bytomiu, śpiewając partię Małgorzaty w Fauście Charlesa Gounoda (spektakl z jubileuszowej listy obchodów 60-lecia Opery Śląskiej), z gościnnym udziałem Bogdana Paprockiego. W swoim repertuarze posiada liczne partie oratoryjne (ca' 30), operowe (ca' 20), operetkowe (ca' 11), a także liczne utwory liryki wokalnej. Koncertuje w kraju i za granicą: Austrii, Belgii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Holandii, Litwie, Słowacji, Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Dokonała także nagrań dla Polskiego Radia, Telewizji Polskiej oraz Firmy Fonograficznej DUX. Uczestniczy a w wielu Mistrzowskich Kursach Wokalnych, ł m.in.: Izabeli Kłosińskiej, Ingrid Kremling, Adama Kruszewskiego, Petera Mury, Jadwigi Romańskiej, Jolanty Żmurko oraz Teresy Żylis-Gara. W marcu 2016 roku rozpoczęła w Wiedniu indywidualną współpracę wokalną z Ileaną Cotrubas. Regularnie występuje z większością krajowych orkiestr filharmonicznych i kameralnych w kraju w tym z: Narodową Orkiestrą Polskiego Radia w Katowicach, Polską Orkiestrą Radiową w Warszawie, Sinfonią Iuventus. Współpracuje z wiodącymi ośrodkami operowymi i operetkowymi: Teatrem Wielkim - Operą Narodową w Warszawie, Operą Wrocławską, Teatrem Wielkim w Łodzi, Opera Nova w Bydgoszczy, Operą Śląską w Bytomiu, a także Mazowieckim Teatrem Muzycznym Operetka w Warszawie. Brała udział w licznych festiwalach muzycznych, m.in.: Międzynarodowym Festiwalu Operete Kauno Pilyje (Litwa), Festiwalu Saint Maxime la Sainte Baume (Francja), Festiwalu Operowym w Bydgoszczy, Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Organowej w Gliwicach, Festiwalu Viva il canto w Cieszynie, Muzycznym Festiwalu w Łańcucie, Festiwalu Bravo Maestro w Kąśnej-Dolnej, Europejskim Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, Festiwalu Oratoryjnym Musica Sacromontana, a także w prestiżowych Koncertach na Wawelu, w ramach Letniego Festiwalu Operowego Opery Krakowskiej. W 2013 roku zdobyła prestiżowy laur Najlepszej Śpiewaczki Operowej w ramach ogólnopolskiej Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury. W kwietniu 2016 roku otrzymała Nagrodę Wydawców Katolickich Feniks za płytę z mszą Józefa Zeidlera Missa Pastorita, zrealizowaną z udziałem orkiestry Sinfonia Iuventus pod dyrekcją Pawła Przytockiego.

ANNA LUBAŃSKA
Ukończyła z wyróżnieniem Warszawską Akademię Muzyczną w klasie Krystyny Szostek-Radkowej. Jest laureatką Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Ady Sari, gdzie otrzymała I nagrodę i trzy wyróżnienia, (za najlepsze wykonanie pieśni francuskiej i utworu Mozarta, a także za najlepsze wykonanie utworu Lutosławskiego). Już podczas ostatniego roku studiów zaczęła występować na warszawskiej scenie operowej, z którą związana jest do dzisiaj. Na scenie Teatru Wielkiego debiutowała jako Blumenmadchen w „Parsifalu” Richarda Wagnera. Wszechstronny talent, temperament i zdolności aktorskie oraz różnorodny repertuar, czynią z niej jedną z najbardziej wszechstronnych współczesnych polskich śpiewaczek, zdolnych z równym powodzeniem wykonywać role tragiczne, a także partie o lżejszym charakterze. Do najważniejszych ról w jej repertuarze, które wykonywała na deskach Teatru Wielkiego Opery Narodowej, należą: Księżniczka Eboli w „Don Carlos”, Amneris w „Aidzie” i Fenena w „Nabucco” Giuseppe Verdiego, a także Herodiada w „Salome” Richarda Straussa, Jadwiga w „Strasznym Dworze” Stanisława Moniuszki, Matka Ubu w „Ubu Rex” Krzysztofa Pendereckiego, Olga w „Eugeniuszu Onieginie” Piotra Czajkowskiego, Suzuki w „Madama Butterfly” Giacomo Pucciniego, Cześnikowa w „Strasznym Dworze” Stanisława Moniuszki i Ortruda w „Lohengrinie” R. Wagnera. Poza wyżej wymienionymi rolami, artystka ma w swoim repertuarze i chętnie śpiewa partie Azuceny w „Trubadurze” Giuseppe Verdiego, Fryki w „Pierścieniu Nibelunga” Richarda Wagnera, Santuzza w „Cavalleria Rustican” Pietro Mascagniego, Carmen w „Carmen” Georga Bizeta i wiele innych. Jest cenioną interpretatorką pieśni. Jej repertuar pieśniarski obejmuje bardzo liczne utwory w języku niemieckim, francuskim, polskim, włoskim, hiszpańskim, czeskim, rosyjskim, jidysz i angielskim, takich kompozytorów jak: Franz Peter Schubert, Robert Schumann, Johannes Brahms, Richard Strauss, Hugo Wolf, Arnold Schönberg, Gustav Mahler, Stanisław Moniuszko, Mieczysław Karłowicz, Karol Szymanowski, Francis Poulenc, Hector Berlioz, Gabriel Fauré, Claude Debussy, Maurice Ravel, Manuel de Falla, Piotr Czajkowski, Dmitrij Szostakowicz. Artystka często występuje w repertuarze oratoryjno-kantatowym. Do najważniejszych w tym repertuarze należą partie w: Symfonii Dramatycznej "Romeo i Julia" Hectora Berlioza, III Symfonii „Pieśń do Nocy” Karola Szymanowskiego, „Mesjaszu” Georga Friedricha Händla, „Siedmiu Bramach Jerozolimy” Krzysztofa Pendereckiego, „Missa pro Pace” Wojciecha Kilara, liczne opracowania Stabat Mater, między innymi takich kompozytorów, jak Antonín Dvořák, Karol Szymanowski, Giovanni Battista Pergolesi, Gioachino Antonio Rossini, Requiem w opracowaniu Wolfganga Amadeusza Mozarta, Giuseppe Verdiego, Valentyna Silvestrova i Antonína Dvořáka, a także Missa Solemnis i IX Symfonia Ludwiga van Beethovena, Msza Koronacyjna Mozarta, Magnificat, Pasja według św. Mateusza i Pasja według św. Jana oraz Wielka Msza h-moll Jana Sebastiana Bacha oraz jego liczne kantaty. Od 1993 roku jest stale związana z Teatrem Wielkim Operą Narodową i z tym zespołem występowała między innymi na scenie Moskiewskiego Teatru Balszoj, na Festiwalu Operowym w Wiesbaden, na Festiwalu Afrodyty na Cyprze. Niezależnie od tego śpiewała na scenach operowych i estradach w Japoni, Norwegi, Niemczech, Wielkiej Brytani, Belgi, Francji, Rosji, Monako, Hongkongu. W Polsce gościła między innymi na estradach filharmonicznych Warszawy, Krakowa, Katowic, Wrocławia i Bydgoszczy. Współpracowała też z Operą Poznańską, Operą Krakowską, Operą Śląską. Gościła na Festiwalu Wratislavia Cantans, Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena oraz na Warszawskiej Jesieni i Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym im. Krystyny Jamroz. Od jakiegoś czasu jest zapraszana do jury konkursów wokalnych. Współpracowała z wieloma znakomitymi solistami i dyrygentami. Należą do nich między innymi: Jerzy Maksymiuk, Kazimierz Kord, Jacek Kasprzyk, Mark Minkowski, Jan Krenz, Stanisław Skrowaczewski, Placido Domingo, Edita Gruberova, Valerij Gergev. Zrealizowała kilka nagrań, w tym kompletne nagranie studyjne „Strasznego Dworu” Stanisława Moniuszki wydane przez EMI i „Ubu Rex” Krzysztofa Pendereckiego. Oba zarejestrowane z zespołem Teatru Wielkiego Opery Narodowej pod batutą Jacka Kasprzyka. Oprócz wyżej wymienionych ma za sobą także wiele rejestracji dokonanych dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej.

VIOLETTA BIELECKA
Dyrygent i kierownik artystyczny Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej (od 2006), ceniony pedagog. Od urodzenia związana z Białymstokiem. Absolwentka Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Białymstoku w klasie fortepianu Z. Frankiewicz i Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (spec. dyrygentura chóralna) pod kierunkiem prof. J. Boka i R. Zimaka (dyplom z wyróżnieniem). Absolwentka i b. pracownik Podyplomowych Studiów Chórmistrzowskich i Emisji Głosu przy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Prowadzi klasę śpiewu w Zespole Szkół Muzycznych im. I. Paderewskiego w Białymstoku. Dyrygent Chóru Politechniki Białostockiej (1984–1987), kierownik Chóru Żeńskiego ZSM „Schola Cantorum Bialostociensis” (1987–2009), Prezes Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Chóralnej „Cantica Cantamus” w Białymstoku (1995–2017) i kierownik Białostockiego Chóru Kameralnego „Cantica Cantamus” (1998–2006). Konsultant wokalny Chóru Operowego Teatru Narodowego – Opery Narodowej w Warszawie (1995–1997) oraz przy „Strasznym dworze” S. Moniuszki (2005). Inicjowała i organizowała Międzynarodowe Warsztaty Młodzieży Polskiej i Polonijnej Polskiej Filharmonii Pokoju. Profesor sztuk muzycznych (od 2000), profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina Filii w Białymstoku. Od 2017 r. kierownik Katedry Chóralistyki i Edukacji Artystycznej UMFC na tym wydziale (1999–2005 kierownik Zakładu Dyrygentury Chóralnej; 2005–2012 Prodziekan Wydziału). Wykształciła wielu chórmistrzów, chórzystów i solistów. W jej dorobku szczególne miejsce mają wydawnictwa fonograficzne dzieł wokalno-instrumentalnych, oper, kantat, muzyki chóralnej a cappella, rozpowszechniane w Polsce i na świecie. Liczne nominacje, nagrody Fryderyk 2009, 2016, 2017 i International Classical Music Award 2018 za płytę F. Nowowiejski „Quo vadis”. Nagrodzona: Grand Prix Rektora UMFC (2019), Odznaką Honorową Województwa Podlaskiego w dziedzinie upowszechniania kultury muzycznej (2018), Nagrodą Prezydenta Miasta Białegostoku za całokształt dokonań artystycznych (2016), Medalem „Zasłużony dla UMFC” (2014), Nagrodą im. J. Kurczewskiego (2013), Złotym Medalem od Stowarzyszenia Wspólnota Polska w Warszawie (2012), Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (2010), Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego I st. (2009), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (MEN 2009), Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008), Odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2006), Złotym Krzyżem Zasługi (2002), Nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego (2002), Nagrodą Prezydenta Miasta Białegostoku za działalność z Polskim Chórem Pokoju (2000), Złotą odznaką „Zasłużony Białostocczyźnie” (1992) i Złotym Krzyżem Zasługi (1990). Od 2010 należy do Akademii Fonograficznej (sekcja muzyki poważnej). Od 2015 bierze udział w pracach komisji ds. przyznawania stypendiów i Nagród Marszałka Województwa Podlaskiego.