Festiwal Sztuk Dawnych - Imieniny Izabeli Branickiej 2015

Zapraszamy na Festiwal Sztuk Dawnych - Imieniny Izabeli Branickiej 2015.

Festiwal Sztuk Dawnych prezentuje muzykę dawną w kontekście innych sztuk składających się na kulturę końca I Rzeczypospolitej. W swoich prezentacjach nawiązuje do opisów hucznych obchodów imienin Izabeli Branickiej, żyjącej w latach (1730 - 1808)żony Jana Klemensa Branickiego Hetmana Wielkiego Koronnego, jednego z największych magnatów końca XVIII wieku. Imieniny obchodzone były bardzo wystawnie, składały się nań polowania, koncerty, tańce, liturgia z uroczystą oprawą muzyczną, inscenizacje teatralne, operowe i spektakle baletowe. Oparcie festiwalu o sztuki muzyczne prezentowane w historycznych wnętrzach z XVIII wieku, ma przybliżyć odbiorcom kulturę i sztukę tego ważnego dla Polaków okresu. Oprócz wykonawstwa "historycznie poinformowanego", Festiwal przywraca dla kultury Polskiej (m.in. poprzez rekonstrukcję nut, strojów, scenografii, tańca) dzieła zapomniane, rzadko lub wcale nie wykonywane współcześnie, a cieszące się wielką popularnością w XVIII wieku Mecenat kulturalny, jakim obejmowała artystów z kraju i zagranicy Izabela Branicka z Poniatowskich, stanowi świadectwo zapomnianej dzisiaj, a jakże pozytywnej roli arystokracji polskiej, która, obok Kościoła i Króla, była największym mecenasem edukacji, kultury i sztuki. Zadaniem festiwalu jest ukazanie obrazu kulturalnego dawnej Rzeczpospolitej, z uwzględnieniem ówczesnych konwenansów i zwyczajów, pozwalających przybliżyć ducha tejże epoki. Jednym z nich było używanie przez Branicką francuskiej wersji swojego imienia (Elżbieta) Izabela przy zachowaniu obchodów Imienin w dniu św. Elżbiety (19.11). Podobnie jak za czasów patronki Festiwalu, festiwalowe uroczyste obchody Imienin Izabeli rozpoczną się na kilka dni przed 19 listopada.

Festiwal zainauguruje Msza Święta w Starym Kościele Farnym (15 XI) z oprawą muzyczną pochodzącą z środowiska muzycznego księży Misjonarzy, opiekującymi się białostocką parafią w XVIII wieku. Również w Niedzielę odbędzie się w Domu Ludowym w Supraślu Koncert Pieśni Nabożnych Franciszka Karpińskiego. Karpiński przez kilka lat był związany z dworem Izabeli Branickiej w Białymstoku a w Supraślu Pieśni Nabożne wydał drukiem w 1792 roku. Pierwszoplanowym wydarzeniem tegorocznego festiwalu będzie prawykonanie (16 XI) po 250 latach Spektaklu Operowego "La Contadina in Corte" Antonio Sacchiniego - jednej z najpopularniejszych Oper Sacchiniego, która doczekała się do lat 80-tych XVIII stulecia ponad 20 wystawień m.in. w Warszawie i na co wskazują poszlaki historyczne również w Białostockim Opernhausie. Koncert zostanie wykonany na kopiach instrumentów z epoki, soliści wystąpią w stylizowanych na ówczesne kostiumach oraz historycznie stylizowanej scenografii. Spektakl wyreżyseruje Natalia Kozłowska a orkiestrę Zespołu Muzyki Dawnej Diletto poprowadzi Anna Moniuszko. W dniach poprzedzających Imieniny zaplanowaliśmy również wieczory historyczne z recitalem Piotra Olecha – kontratenor oraz Anny Biuruli – lutnia, teorba oraz gawędą historyczną Andrzeja Lechowskiego i Anny Dąbrowskiej.
Imponującym finałem Imienin (19 XI) będzie spektakl taneczny pt. Miniatury Staropolskie w wykonaniu tancerzy Baletu Dworskiego Cracovia Danza oraz Capella Antiqua Bialostociensis, w którym przeplatają się - jak było z pewnością na dworze Branickich - tańce polskie i francuskie. Pełne humoru i wdzięku, opowiadane tańcem i pantomimą historie przybliżą widzom atmosferę dworu polskiego okresu Baroku.
Inicjatywa Festiwalu, realizowana od pięciu lat, wrosła już w kalendarz wydarzeń artystycznych Białegostoku a w tym roku oprócz środków Prezydenta Miasta Białegostoku otrzymaliśmy również wsparcie finansowe Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Program Festiwalu:

15.XI.2015 (niedziela):

Miejsce: Białystok - Stary Kościół Farny

13.30 - Msza Święta inaugurująca Festiwal
Muzyka liturgiczna z Graduale Romanum edycji Piotrkowczyka A.D. 1740
i Graduale pro festis XX. Misjonarzy A.D. 1769 w wykonaniu:
Zespół Wokalny Jerycho
Schola Gregoriana Sancti Casimiri,
Bartosz Izbicki - organy
Mariusz Perkowski - kantor

Msza Święta z oprawą muzyczną będącą próbą rekonstrukcji muzyki mszalnej białostockiego kościoła z XVIII wieku.

Śpiewy chorałowe zaczerpnięte zostaną z Graduale Romanum edycji Piotrkowczyka (ostatnie wydanie w 1740 roku w Krakowie) a także z Graduale pro festis XX. Misjonarzy 1769. Z racji na obecność w Białymstoku (dzięki Branickim) zgromadzenia Księży Misjonarzy, zostaną wykonane pieśni z ich śpiewnika. Zostaną również wykonane pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego, (którego 190 rocznicę śmierci obchodzimy w bieżącym roku) tworzącego na dworze Branickiej, których tekst zostanie zaczerpnięty ze śpiewnika wydanego w 1792 roku przez Bazylianów w Supraślu. Melodie pieśni mszalnych zostaną także zaczerpnięte z najstarszego śpiewnika z nutami zawierającego pieśni kościelne śpiewane w XVIII wieku opracowane przez członka zgromadzenia Księży Misjonarzy - ks. Mioduszewskiego (1838)

Wykonawcami będą:
Zespół Wokalny JERYCHO - grupa posługująca się tradycyjnym idiomem śpiewu liturgicznego. Grupa wykonuje historyczne śpiewy polskie i łacińskie stosując improwizowaną polifonię zaadaptowaną przez lidera Bartosza Izbickiego.
Męski Zespół Wokalny SCHOLA GREGORIANA SANCTI CASIMIRI - to białostocki zespół specjalizujący się w wykonawstwie chorału gregoriańskiego prowadzony od 2008 roku przez Mariusza Perkowskiego.

19.00 - Koncert Pieśni Nabożnych Franciszka Karpińskieg na 190 rocznicę
śmierci.
Miejsce: Dom Ludowy w Supraślu

Koncert
Wykonawcy:
Bartosz Izbicki
Schola Gregoriana Sancti Casimiri
z udziałem
Starosielskiego Bractwa Śpiewaczego im. św. Stanisława

Franciszek Karpiński (1741-1825) polski poeta epoki oświecenia, jest twórcą i głównym przedstawicielem nurtu sentymentalnego w polskiej liryce, autorem „Zabawek wierszem i prozą”, "Laury i Filona" i wielu innych utworów literackich. Wielu jednak zapomina o jego najpopularniejszym dziele jakim bez watpienia pozostają Pieśni Nabożne wydane drukiem w 1792 roku w Supraślu koło Białegostoku. Jego związek z Podlasiem zawdzięczamy Izabeli Branickiej, u której na dworze zarówno w Białymstoku jak i w Warszawie gościł przez kilka lat. W pobliskim Zabłudowie był również nauczycielem opiekunem małoletniego księcia Dominika Radziwiłła. Pierwodruk "Pieśni Nabożnych" zawierał 29 pieśni oraz 20 psalmów z których wiele weszło na stałe do użytku w Kościele w Polsce i na obczyźnie już w XIX wieku. Podczas Koncertu "Pieśni Nabożne" zostaną wykonane z towarzyszeniem instrumentów dawnych (lira korbowa, lutnia, wirginał, portatyw, fisharmonia, gęśle) na melodie pochodzące z żywej tradycji i przekazów ustnych a także z dawnych zapisów nutowych.
Do wykonania najpopularniejszych Pieśni Nabożnych zostanie zaproszona również publiczność zgodnie intencją Karpińskiego tworzącego Pieśni "do śpiewania w kościołach dla pospólstwa". Aby przybliżyć melomanom postać Autora śpiew będzie przeplatany fragmentami jego Pamiętników a także opisami staropolskich tradycji związanych z śpiewem ludowych pieśni kościelnych w ciągu roku.

16.XI.2015 (poniedziałek)
Godz. 19.00
Miejsce: Białystok – Aula Pałacu Branickich

Spektakl Operowy "La Contadina in Corte" Antonio Sacchini
prawykonanie po 250 latach w Białymstoku

obsada:
Julita Mirosławska - (Sandrina - sopran)
Anna Wolfinger - (Tancia - sopran)
Przemysław Baiński - (Barone Ruggero - tenor)
Dawid Biwo - (Berto - baryton)

Natalia Kozłowska - reżyseria, Agnieszka Blank - scenografia

Zespół Muzyki Dawnej "Diletto"
Anna Moniuszko - dyrygent

Wraz z pojawieniem się w Białymstoku Izabeli Branickiej (1748) Hetman Branicki otworzył w Białymstoku Opernhaus, gdzie wzorem Warszawy i innych siedzib magnackich wykonywano opery włoskie i francuskie. W czasach swojej świetności dwór białostocki gościł wielu artystów z całej Europy. W roku 1766 przybył do Białegostoku z Florencji śpiewak włoski, Antonio Boscoli. Rok wcześniej brał udział w Teatro Valle w Rzymie w premierze opery "La Contadina in Corte" Antonio Sacchiniego do libretta Niccolo Tassi'ego, w której wykonał tenorową partię Ruggiero. Była to jedna z popularniejszych Oper Sacchiniego i doczekała się do lat 80-stych XVIII stulecia ponad 20 wystawień m.in. w Warszawie. Jest wielce prawdopodobne, iż tę operę Sacchiniego "przywiózł" do Białegostoku ze sobą i wykonywał w tutejszym Opernhausie wspomniany na początku Boscoli, bowiem Sacchini był kompozytorem naówczas modnym a jego kompozycję cieszyły się dużym wzięciem wśród arystokracji polskiej. Dodatkową ciekawostką jest fakt, iż Antonio Maria Gasparo Sacchini był rówieśnikiem Izabeli Branickiej urodził się w tym samym roku i miesiącu 14 lipca 1730 roku we Florencji (zmarł 6 X 1786). W roku 2015 obchodzimy więc 285 rocznicę urodzin zarówno Izabeli Branickiej jak i Antonio Sacchiniego. Wykonanie jednej z najbardziej cenionych oper Sacchiniego jest zatem próbą rekonstrukcji i ilustracji świetności obchodów dnia imienin Pani Krakowskiej. Reżyserem spektaklu jest Natalia Kozłowska a dyrygentem Anna Moniuszko. Orkiestra Zespołu Muzyki Dawnej Diletto zagra na kopiach instrumentów z epoki, soliści wystąpią w stylizowanych na ówczesne kostiumach.

Wykonawcami będą - Zespół Muzyki Dawnej Diletto, Anna Moniuszko - dyrygent, Natalia Kozłowska - reżyseria, a także wybitni wokaliści: Julita Mirosławska - sopran, Anna Wolfinger - sopran, Przemysław Baiński – tenor, Dawid Biwo – baryton.

17.XI.2015 (wtorek)
Miejsce: Ratusz – Muzeum Podlaskie w Białymstoku

18.00 - Gawęda o Izabeli Branickiej Andrzeja Lechowskiego
Wręczenie Nagród Laureatom konkursu na opowiadanie "Izabela Branicka"
organizowanego przez Publiczne Gimnazjum im. Izabeli Branickiej w Białymstoku
Recital "Muzyka na dworach magnackich w XVIII wieku"
Piotr Olech - kontratenor
Anna Birula - lutnia/teorba

18.XI.2015 (środa)
Miejsce: Choroszcz - Pałac Branickich, Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy

18.00 - Gawęda o Izabeli Branickiej Anny Dąbrowskiej
Recital "Muzyka na dworach magnackich w XVIII wieku"
Piotr Olech - kontratenor
Anna Birula - lutnia/teorba

19.XI.2015 (czwartek)
Miejsce: Pałac Branickich w Białymstoku Aula Magna

19.00 - Spektakl Taneczny "Miniatury Staropolskie"
Romana Agnel, Leszek Rembowski - choreografia
Monika Polak-Luścińska - kostiumy
Tancerze Baletu Dworskiego "Cracovia Danza"
z udziałem Capella Antiqua Bialostociensis
Helena Szuhalska - kierownik zespołu

Miniatury Staropolskie to sceny wprowadzające widzów w „egzotyczny” świat dworu staropolskiego, gdzie przeplatają się - jak było z pewnością na dworze Branickich - tańce polskie i francuskie. Pełne humoru i wdzięku, opowiadane tańcem i pantomimą historie przybliżają widzom atmosferę dworu polskiego okresu Baroku. Skomplikowane i zróżnicowane układy taneczne, strojne i barwne kostiumy podkreślają bogactwo kultury dworskiej i szlacheckiej Polski XVII i XVIII wieku.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.

Organizator
Fundacja Pro Anima

Współorganizatorzy
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina Wydział Instrumentalno Pedagogiczny w Białymstoku
Muzeum Podlaskie w Białymstoku

Mecenat Festiwalu
PGE Dystrybucja S.A.
SBR Bank
Open Eductation Group Sp. z o.o.
Urząd Miejski w Supraślu

Zadanie dofinansowane ze środków z budżetu Miasta Białegostoku
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Patronat medialny
Portal Miejski BiałystokOnline.pl