Festiwal literacki Patrząc na Wschód

Od trzech lat na Suwalszczyźnie, w Budzie Ruskiej nad Czarną Hańczą, w pobliżu Wigierskiego Parku Narodowego, na styku Wschodu i Zachodu, w miejscu, w którym krzyżują się języki, religie, nacje i kultury, w dziewiczym zakątku północno-wschodniej Polski, organizowany jest kameralny festiwal literacki „Patrząc na Wschód”.

Pomysłodawcami tego przedsięwzięcia są Piotr Malczewski, fotograf i podróżnik oraz Piotr Brysacz, dziennikarz, autor (m.in.) zbioru wywiadów „Patrząc na Wschód. Przestrzeń, człowiek, mistycyzm”, a profil festiwalu to wypadkowa ich zainteresowań prawą stroną mapy, czyli – najogólniej rzecz ujmując – Wschodem.

Co roku gośćmi festiwalu są ludzie – podróżnicy, dziennikarze, reporterzy, filmowcy – związani ze Wschodem (w latach ubiegłych gościli w Budzie Ruskiej m.in. Wacław Radziwinowicz, Wojciech Górecki czy Jacek Hugo-Bader).

Czym się wyróżnia ten festiwal spośród innych tego typu imprez? Magią atmosfery - odbywa się on bowiem na terenie ponad stuletniego gospodarstwa, które kiedyś należało do staroobrzędowców, którzy przyjechali z Rosji na te tereny około 1778 roku i założyli Budę Ruską. Można więc powiedzieć, że to miejsce jest – dosłownie i w przenośni – przesiąknięte magią Wschodu.

PROGRAM TEGOROCZNEJ EDYCJI:
11 sierpnia (piątek):
- godz. 18.00 - pokaz fotografii autorstwa Piotra Malczewskiego pt. Syberia. Tuwa. Autor – fotograf, podróżnik – wędrował śladami F. A. Ossendowskiego, fotografował, a zdjęcia zamieszczono w jednym z wydań książki Ossendowskiego Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów.
- godz. 20.00 - spotkanie z Wojciechem Jagielskim, jednym z najwybitniejszych polskich dziennikarzy i reporterów, specjalizującym się w tematyce Afryki oraz Azji Środkowej i Kaukazu, autorem m.in. takich książek jak: Wszystkie wojny Lary, Modlitwa o deszcz, Wypalanie traw, Wieże z kamienia, Dobre miejsce do umierania, Nocni wędrowcy.

12 sierpnia (sobota):
- godz. 18.00 - pokaz fotografii autorstwa Piotra Malczewskiego pt. Bajkał zimą – wędrówka z sankami.
- godz. 20.00 - spotkanie z Anetą Prymaka-Oniszk, autorką debiutanckiego, znakomitego reportażu Bieżeństwo 1915, za który otrzymała nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej (tytuł książki listopada 2016) oraz Nagrodę Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego za najlepszą książkę 2016 roku. Została również nominowana do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii „proza” oraz do Nagrody Historycznej POLITYKI 2016, a także znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki. Podczas spotkania Autorka będzie prezentowała również fotografie archiwalne związane z tematem książki.

13 sierpnia (niedziela):
- godz. 18.00 - spotkanie z Krzysztofem Snarskim, etnografem z Muzeum Okręgowego w Suwałkach; wykład z pokazem slajdów pt. Staroobrzędowcy na Suwalszczyźnie.
- godz. 20.00 – pokaz filmu dokumentalnego Syberyjski przewodnik o sekcie wissarionowców, która w tajdze, w Kraju Krasnojarskim w Rosji, buduje Nowe Jeruzalem, w reżyserii Macieja Migasa i Jędrzeja Morawieckiego. Po projekcji spotkanie z Jędrzejem Morawieckim, autorem scenariusza, reporterem, autorem m.in. takich książek jak Łuskanie światła. Reportaże rosyjskie, Krasnojarsk zero (wspólnie z Bartoszem Jastrzębskim), Cztery zachodnie staruchy. Reportaż o duchach i szamanach (wspólnie z Bartoszem Jastrzębskim), Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie (wspólnie z Piotrem Brysaczem) i Maciejem Migasem, reżyserem i scenarzystą, m.in. takich filmów jak: Oda do radości, Królowie śródmieścia, 1920. Wojna i miłość, Prawo Agaty, Żyć nie umierać.

14 sierpnia (poniedziałek):
- godz. 18.00 - pokaz fotografii i fotokastów oraz spotkanie z Andrzejem Sidorem, autorem albumu Sidor. Z pogranicza. Andrzej Sidor, fotoreporter, mieszkaniec Sejneńszczyzny, współpracuje z Polską Agencją Fotografów FORUM. Publikuje w książkach i prasie. Zajmuje się reportażem o tematyce społecznej i etnograficznej oraz fotografią inspirowaną pejzażem.
- godz. 20.00 – pokaz filmu Proroczy żywot Eliasza w reżyserii Beaty Hyży-Czołpińskiej, opowiadającego o proroku Ilji, uważającym siebie za ponowne wcielenie Jezusa Chrystusa, który we wsi Grzybowszczyzna na Podlasiu w latach 30. XX w. chciał zbudować Nowe Jeruzalem. Po projekcji spotkanie z Autorką filmu, Beatą Hyży-Czołpińską, reżyserką wielu filmów dokumentalnych, m.in. Doktor z Hajnówki, Maszer, Rzeka, Dzwon przebaczenia, Cztery pory roku Wiktora Wołkowa, Ostatnia książka Ryszarda Kapuścińskiego.

15 sierpnia (wtorek):
- godz.16.00 - droga Michała Książka, nietypowe, bo „chodzone” spotkanie literackie – spacer po Suwalszczyźnie, po której oprowadzał będzie Michał Książek, autor m.in. Drogi 816, Jakuck. Słownik miejsca, laureat Nagrody Literackiej Gdynia, finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki.
Spotkanie to będzie niezwykłe. Nie będzie siedzenia, bicia braw, zadawania pytań, po prostu ruszymy z podwórka w plener, a Michał Książek będzie opowiadał o tym, co widać, a czego my nie widzimy po drodze...
- godz. 20.00 - spotkanie z Andrzejem Strumiłło – artystą wszechstronnym, malarzem, grafikiem, rzeźbiarzem, fotografem, pisarzem, podróżnikiem, znakomitym gawędziarzem. Rozmowa będzie się toczyć wokół Wschodu, tego „bliskiego”, nad Czarną Hańczą, jak i tego dalszego – Syberii, Nepalu… Będziemy rozmawiać też o kilku ostatnich książkach A. Strumiłły, m.in. Summa, Tajga, Dom…

Dodatkowe atrakcje: kąpiel w Czarnej Hańczy, która opływa brzeg siedliska i kąpiel w ruskiej bani.

Miejsce: Gospodarstwo agroturystyczne i galeria fotografii Piotra Malczewskiego