Pisanki z Lipska to nie lada gratka dla miłośników tradycji. Lipsk to prawdziwe zagłębie talentów pisankarskich. Sztukę zdobienia jaj techniką batiku szpilkowego mieszkanki miejscowości przekazują sobie z pokolenia na pokolenie.
Batik szpilkowy to technika, polegająca na nakładaniu rozgrzanego wosku na skorupkę jajka przy pomocy szpileczki. W ten sposób powstają przecinki, z których pisankarki tworzą znakomite kompozycje, równomiernie rozłożone na całej powierzchni jajka: rozety, słoneczka, wachlarze, łańcuszki. Kiedyś, po nałożeniu woskowego ornamentu, jajko zanurzano w naturalnych barwnikach, uzyskiwanych z wywaru kory dębowej lub olchowej, często zmieszanej z opiłkami żelaza, a następnie gotowano w wywarze z łusek cebuli. Nadawały one pisance charakterystyczną, czarną bądź brunatną barwę. Barwiono też pisanki w samym wywarze z łupin cebuli, co pozwalało uzyskać różne odcienie brązu – od złocistego po brunatną czerwień.
Jednak na początku lat siedemdziesiątych XX w. pełne jajka zostały zastąpione wydmuszkami, a naturalne barwniki – syntetycznymi farbami do tkanin wełnianych i jedwabnych. Poprzez kilkakrotne zanurzenie pisanki w barwnikach, w kolejności od najjaśniejszego do najciemniejszego i równoczesne wzbogacanie ornamentu, na skorupce jajka powstają wielobarwne dekoracje.
Tradycja wykonywania pisanek metodą batiku szpilkowego kultywowana jest na Suwalszczyźnie, a także za naszą wschodnią granicą - na Litwie i w północnej części Białorusi.
Co roku twórczynie ludowe z Lipska wykonują kilka tysięcy pisanek, które trafiają na świąteczne stoły nie tylko w Polsce. Targi Pisanki Lipskiej w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej odbędą się w niedzielę (26.03) od 11:00 do 15:00 w zagrodzie z Pieczysk. Swój udział w targach zapowiedziało dziewięć twórczyń z Lipska nad Biebrzą. Pisankarki z Lipska będą nie tylko sprzedawać swoje prace, ale też pokażą, jak wygląda zdobienie jaj techniką batiku szpilkowego.
Do pisankarek z Lipska nad Biebrzą dołączą inni twórcy ludowi. Można będzie od nich kupić przedmioty potrzebne na święta: wiklinowe koszyki na święconkę, szydełkowe serwetki, a także palmy lubartowkie, drewniane zabawki, tkaniny dwuosnowowe, makatki i rzeźby. Można będzie również samodzielnie wykonać palmę wielkanocną i zwiedzać wystawy we wnętrzach, między innymi - świąteczny wystrój chałupy z Dąbrowy-Moczydeł.
anna.kulikowska@bialystokonline.pl
