Karny inaczej?
Lukáš Jasanský i Martin Polák są czeskimi fotografami, urodzili się w latach 60., a od połowy lat 80. pracują wspólnie w duecie fotograficznym. Na przestrzeni tych lat stali się jednymi z najważniejszych współczesnych czeskich fotografów. Ich praktykę można określić jako dokumentalną, konceptualną.
- Tematy do swoich prac znajdują w rzeczywistości. Często tym pracom nadają bardzo zdystansowany, obiektywny, archiwalny wydźwięk. Fotografują obiekty wręcz w katalogowy sposób. Poprzez liczbę wykonanych powtórzeń w tych cyklach, mają one czytelne wątki humorystyczne - mówiła Katarzyna Różniak-Szabelska, kuratorka wystawy.
Artyści w 2019 roku przebywali w Białymstoku i przypadkiem trafili do Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego. Tam ich uwagę zwróciła pewna nostalgiczna i anachroniczna forma prezentowania prac. W Muzeum znajdują się podobizny światowych artystów i naukowców, "zwykłych ludzi", znajomych artysty i jego samego, przede wszystkim zaś Galeria Wielkich Polaków. Ten regionalny genius loci zainspirował fotografów do zrealizowania nowego projektu, zatytułowanego "Jasanský Polák Karny".
Na wystawie dostępnej w Galerii Arsenał będzie można zobaczyć cykl fotografii wykonany właśnie w Muzeum. Kadry są bardzo podobne do siebie, charakteryzują się pewną powtarzalnością. Sposób prezentacji obiektów w Muzeum Rzeźby wpisuje się w doskonały sposób w koncept podejmowany przez czeskich fotografów. Ekspozycja jest elementem programu Arsenału, który ma na celu podkreślać lokalne wątki.
- Prezentowanie tej serii w Białymstoku rodzi dodatkowe pytania o to, czyje historie opowiadamy w lokalnych instytucjach, jakiej narodowości są to osoby, jakiej płci - podkreślała kuratorka wystawy.
O sprawczości małych społeczności
Drugą wystawą w Galerii Arsenał, która będzie dostępna od piątku (2.12) jest "Śpiewamy zamiast wzdychać" Alicji Rogalskiej.
Alicja Rogalska pochodzi ze wsi Wszerzecz nieopodal Łomży. Na co dzień artystka mieszka w Londynie i Berlinie. Jej prace prezentowane są na arenie międzynarodowej. Alicja Rogalska jest artystką interdyscyplinarną. Jej praktyka opiera się na badaniach artystycznych i współpracy z różnymi społecznościami, z którymi wspólnie poszukuje emancypacyjnych narracji. Zebrane na wystawie projekty z lat 2011-2021 łączy śpiew – jako sposób opowiadania historii i odzyskiwania sprawczości.
- Na wystawę prezentowaną w Galerii Arsenał zostały wybrane prace z lat 2011-2021. Wybrałyśmy prace, które z jednej strony poruszają tematy warunków pracy i nierówności społecznych, a z drugiej strony elementem łączącym je jest śpiew jako sposób opowiadania historii i odzyskiwania sprawczości - powiedziała kuratorka wystawy, którą jest także Katarzyna Różniak-Szabelska.
Wystawa zawiera przede wszystkich prace video, są to nagrania z poszczególnych miejsc z całego niemal świata, a ukazują one różne małe społeczności, które posługują się śpiewem. Gruziński chór polifoniczny, Chór Kobiet z węgierskiej wsi Kartal, członkowie Związku Muzyków Ulicznych w Dżakarcie i ludowy zespół śpiewaczy "Broniowianki" z Mazowsza na przestrzeni lat tworzyły z artystką projekty muzyczne opowiadające historie współczesnych zmagań małych społeczności.
Na melodie piosenek ludowych, lokalnych ballad miłosnych, średniowiecznych pieśni o chłopach przygotowujących się do zbrojnego buntu przeciwko panom feudalnym lub inspirując się politycznymi tradycjami muzyki ulicznej – śpiewają o towarzyszącym im dzisiaj poczuciu krzywdy, nierównościach, wyzysku ekonomicznym i trudnych warunkach życia w zmieniającej się rzeczywistości społeczno-politycznej. Historie wyludniających się wsi Europy Środkowej łączą się z opowieścią polskich pracowników sezonowych zarabiających przy brytyjskich uprawach ziemniaków na wyspie Jersey.
Wernisaż obu wystaw odbędzie się w piątek (2.12), o godz. 18:00 w siedzibie Galerii Arsenał przy ul. Mickiewicza 2. Wstęp jest wolny.
Natomiast tego samego dnia o godz. 19:00 będzie można wziąć udział w spotkaniu przedkolędniczym wokół stołu, przygotowanym przez osoby niosące pomoc na pograniczu i zajmujące się praktykowaniem tradycyjnych pieśni regionalnych.
Obie wystawy są dostępne do 19 stycznia 2023 r.
anna.kulikowska@bialystokonline.pl
